Steen met rare bolletjes

Discussieer hier over sedimentaire, vulkanische en overige gesteenten
Gebruikersavatar
Felicia Carina
Senior Lid
Berichten: 608
Lid geworden op: 16 mei 2020, 19:16
Locatie: Houthalen-Helchteren
Has thanked: 581 times
Been thanked: 161 times
Contacteer:
Steen met rare bolletjes

Bericht door Felicia Carina » 19 sep 2020, 18:33

Hallo allemaal

Ook nog deze steen gevonden. Tijdens een wandeling in houthalen langs een veld.
Ik vraag mij af wat die rare bolletjes zijn. De zwarte stukjes zijn asfalt.

Wat zou dit toch kunnen zijn?

Groetjes,
Felicia
5A7E3472-FF75-40D2-902B-EAB0978980EF.jpeg
BCA914D5-C88B-49F8-B011-58D9C37E5F86.jpeg


masterinfineartsflits

 
Gebruikersavatar
hubertus68
Berichten: 3216
Lid geworden op: 12 nov 2012, 10:24
Has thanked: 43 times
Been thanked: 288 times
Re: Steen met rare bolletjes

Bericht door hubertus68 » 19 sep 2020, 19:18

Hoi Felicia,

die kleine gaatjes zijn afdrukken van de stekelbases van een zee-egel.


Beste groeten,
Oliver



Gebruikersavatar
Felicia Carina
Senior Lid
Berichten: 608
Lid geworden op: 16 mei 2020, 19:16
Locatie: Houthalen-Helchteren
Has thanked: 581 times
Been thanked: 161 times
Contacteer:
Re: Steen met rare bolletjes

Bericht door Felicia Carina » 19 sep 2020, 19:58

Werkelijk? Wat speciaal om in houthalen langs een veld te vinden! Is dat een fossiel dan? Een zwerffossiel? Een afdruk van een fossiel?
Toch de moeite dan om dat asfalt eraf te halen.
Als ik er een gipsafdruk van zou maken dan zou het resultaat dus het positief zijn, de zee egel zelf, of althans een gedeelte ervan.

Bedankt voor de info. Ik ben erg blij met de vondst!
Felicia 😊


masterinfineartsflits

Gebruikersavatar
Lugo
Berichten: 1681
Lid geworden op: 31 jan 2010, 13:03
Been thanked: 61 times
Re: Steen met rare bolletjes

Bericht door Lugo » 20 sep 2020, 23:43

Dag Felicia,

dit is inderdaad de afdruk van een zee-egel, zoals Oliver al vermeldde.
En als je er een afdruk van maakt (bv. met silicone), krijg je een goed beeld hoe de buitenkant van deze zee-egel er uitzag.
Het is niet heel goed te zien op de foto's, maar ik denk dat vooral het apicaal (top) gedeelte van de zee-egel is afgedrukt in de steen. Deze steen is zo te zien een vuursteen, waarschijnlijk afkomstig uit het Limburgse Krijt.

Beste groeten

Lugo


Panta rhei

Heraclites

Gebruikersavatar
Felicia Carina
Senior Lid
Berichten: 608
Lid geworden op: 16 mei 2020, 19:16
Locatie: Houthalen-Helchteren
Has thanked: 581 times
Been thanked: 161 times
Contacteer:
Re: Steen met rare bolletjes

Bericht door Felicia Carina » 21 sep 2020, 19:59

Beste Lugo

Wat interessant allemaal! Ik wist zelfs niet dat in vuursteen ook fossielen zaten! Dat is weer een aandachtspunt voor de volgende wandeling!
Afdruk in siliconen... dat wordt een volgend projectje!

Heel erg bedankt voor de info!
Felicia 😊


masterinfineartsflits

Gebruikersavatar
Lugo
Berichten: 1681
Lid geworden op: 31 jan 2010, 13:03
Been thanked: 61 times
Re: Steen met rare bolletjes

Bericht door Lugo » 21 sep 2020, 22:20

Dag Felicia,

om te begrijpen hoe een zee-egel in een vuursteen geraakt, is het belangrijk om weten hoe vuursteen ontstaat.
De meest waarschijnlijke hypothese is dat op de zeebodem een aanrijking gebeurt van opgelost SiO2 (dit is de chemische samenstelling van vuursteen), afkomstig van o.a. sponsnaalden en andere ingespoelde mineralen. Bij een lichte verandering van de zuurtegraad van het zeewater gaat deze gelachtige SiO2-rijke laag op de bodem van de zee kristalliseren tot een vaste steenlaag (= vuursteen). Alle afgestorven mariene dieren, die in die laag op de zeebodem aanwezig zijn, worden natuurlijk mee ingesloten gedurende dit proces. En bij de dode zee-egel, wiens lichaamsholte uiteraard ook opgevuld is met deze SiO2 oplossing, zal binnenin een vaste steenkern van vuursteen gevormd worden.
Als nu het kalkskelet van de zee-egel oplost (licht zuur milieu), krijg je dus in de vuursteen een loszittende kern van de zee-egel, die op zijn oppervlak de afdruk vormt van de binnenzijde van de zee-egel.
Maar op de omgevende vuursteen is mooi de afdruk te zien van de buitenzijde van de zee-egel.
Omdat vuursteen vrij hard is, zijn zo soms de kleinste details van de buitenzijde van een fossiel bewaard gebleven.
De bijgevoegde foto toont een zee-egel kern met bijhorende afdruk, Diplodetus bucardium Goldfuss, 1829, die ik gevonden heb in een vuursteenlaag in de groeve van CBR Haccourt enkele jaren geleden. Bij het openslaan van een vuursteen komt met wat geluk zo een kern met zijn afdruk tevoorschijn.

In de Krijtafzettingen van Limburg komen heel wat vuursteenlagen voor en die duiden er op dat er dus tijdens Het Krijt regelmatig periodes waren van verminderde sedimentatie, waardoor SiO2 kon opbouwen op de zeebodem en zo dus de horizontale vuursteenlagen gevormd konden worden.

Beste groeten

Lugo
Bijlagen
diplodetus bucardium Goldfuss 1829..JPG


Panta rhei

Heraclites

Gebruikersavatar
Felicia Carina
Senior Lid
Berichten: 608
Lid geworden op: 16 mei 2020, 19:16
Locatie: Houthalen-Helchteren
Has thanked: 581 times
Been thanked: 161 times
Contacteer:
Re: Steen met rare bolletjes

Bericht door Felicia Carina » 22 sep 2020, 10:57

Beste Lugo

Ik vind je uitgebreide uitleg fantastisch! En wat een knappe vondst! Je ziet inderdaad hetzelfde soort cirkeltjes.
Dus, als ik het goed begrijp, dan is de afdruk met de bolletjes het patroon van de opgeloste buitenkant van de zee egel. De buitenkant is verdwenen maar heeft deze afdruk achtergelaten. En inderdaad, met veel details. Daarom was ik verbaasd, ik dacht al aan een industrieel, recentere afdruk van iets. Met al die steenkool en hoogovenslakken hier in de buurt.
En is dit dan een zwerffossiel (afdruk) of is het dan toch lokaal ontstaan in de vroegere “Limburgse” zee?

Nogmaals bedankt voor de info! Ik leef helemaal op met de nieuwe kennis. Ga er meteen weer vanalles over opzoeken, over dat Limburgs krijt!

Vriendelijke groeten,
Felicia


masterinfineartsflits

Gebruikersavatar
Lugo
Berichten: 1681
Lid geworden op: 31 jan 2010, 13:03
Been thanked: 61 times
Re: Steen met rare bolletjes

Bericht door Lugo » 22 sep 2020, 11:47

Dag Felicia,

de afdruk, die je ziet, is inderdaad het patroon op de buitenkant van de opgeloste schaal. En de 'bolletjes' met centraal een gaatje (=tuberkels) zijn eigenlijk telkens het aanhechtingspunt van een stekeltje van de zee-egel. Maar deze komen zeer snel los na het afsterven van het dier, zodat die maar zeer uitzonderlijk mee fossiliseren als aangehechte stekels. Op de bijgevoegde foto zie je een Echinocorys limburgica Lambert, 1846, die ik vond in de krijtafzetting van de CBR groeve in Haccourt tussen twee vuursteen lagen in. Omdat hier de schaal bewaard is gebleven, zie je duidelijk het patroon van de buitenzijde.

Hoe jouw vondst daar is terechtgekomen, weet ik niet. Maar mogelijk is daar materiaal gestort geweest om bv. een wegverharding te maken.
De kans is tamelijk groot dat dit materiaal uit een Limburgse Krijtgroeve komt.
De Krijtafzettingen in de Krijtzee van meer dan 65 milj. jaar geleden dagzomen niet in Houthalen. Zij zitten daar veel dieper dan in het Zuidoosten van Limburg, waar de krijtgroeves nu geëxploiteerd worden voor o.a. cementproductie.

Beste groeten

Lugo
Bijlagen
Echinocorys limburgica Lambert, 1846..JPG
Echinocorys limburgica Lambert, 1846..JPG (140.17 KiB) 2443 keer bekeken


Panta rhei

Heraclites

Gebruikersavatar
Felicia Carina
Senior Lid
Berichten: 608
Lid geworden op: 16 mei 2020, 19:16
Locatie: Houthalen-Helchteren
Has thanked: 581 times
Been thanked: 161 times
Contacteer:
Re: Steen met rare bolletjes

Bericht door Felicia Carina » 25 sep 2020, 20:58

Nogmaals bedankt voor de boeiende info, Lugo.
Ik zag je berichtje nu pas. En wat een speciale zee egel!

Maar er is ook nog een nieuwe ontwikkeling. Toen ik de teer van de steen had verwijderd zat er nog een verrassing in de steen. Geen idee wat het is, een diertje denk ik toch wel.

Het gedetailleerde gedeelte is 1,2 cm groot. Maar het lijkt of het nog wat verder doorloopt naar voren. Met het voorste erbij is het 2,2 cm.

Toch wel een heel speciale steen!
Wat zou dat kunnen zijn?

(Ik zit hier nu wel per ongeluk in de gesteenten en niet bij de determinatie. Is dat voldoende zo?)

Felicia

A8406930-1D50-4674-B0C5-2599D9D2EF91.jpeg
24C542A1-D129-435C-8BAB-F28721F078C6.jpeg


masterinfineartsflits

Gebruikersavatar
Lugo
Berichten: 1681
Lid geworden op: 31 jan 2010, 13:03
Been thanked: 61 times
Re: Steen met rare bolletjes

Bericht door Lugo » 26 sep 2020, 00:18

Dag Felicia,

het lijkt er op dat het stukje, dat verborgen zat onder de teer en nu zichtbaar is geworden, een klein deel is van de kern van een andere zee-egel. Dit is dus geen afdruk van de buitenzijde, maar van een deel van de interne opvulling van een zee-egel.
Op basis van de foto's denk ik dat je dus kijkt op een deel van een poriën rij van een zee-egel.
Om dit beter te kunnen voorstellen, heb ik een foto toegevoegd van de complete steenkern van een Hemipneustes striatoradiatus (Leske, 1778), ook gevonden in het vuursteen eluvium van de CBR groeve in Haccourt.
Daarop kan je de poriën rijen goed zien. De poriën rijen in de schaal van de zee-egel, die uiteraard verdwenen is, worden immers ook opgevuld met de vuursteenmaterie en zo krijg je de rij uitstulpingen op de interne steenkern.

Beste groeten

Lugo
Bijlagen
Hemipneustes striatoradiatus (Leske, 1778)..JPG


Panta rhei

Heraclites


Plaats reactie