Bryozoa uit het Limburgse Krijt (Deel 2)

[Lugo]

Het is al een tijdje geleden dat er nog een mosdiertje werd getoond.
Daarom leek het mij goed om een foto van dit vrij grote fragment (langste zijde meet 7 mm)van een Acoscinopleura rimosa Voigt, 1956 te plaatsen. Het specimen komt uit de Kunrader facies van de groeve van Kunrade. Typisch voor deze soort zijn de sleuven en holtes, die de randen van de autozooecia afbakenen. Ook de verschillende vibracula zijn opvallend. Het zijn cellen, wiens ( hier verdwenen) frontaal schild de coscinoporen bevat en waaruit waaiervormige borsteltjes steken. Zij staan in voor het proper houden van de kolonie.Dat chitineus materiaal is uiteraard niet bewaard gebleven.

Lugo

[hubertus68]

Hoi Luc,

een kolonie fragment van deze grootte is heel zelden. Sjiek.
In het bovenste gedeelte is zelfs nog een intacte cel aanwezig (dus zonder cavernen). Ook dit is zeldzaam.

Hoe ziet de andere zijde er uit?

Beste groeten,
Oliver

[Lugo]

Hoi Oliver,

de andere zijde ziet er ongeveer hetzelfde uit, maar heeft wel iets meer matrix vastgekit op het oppervlak.
Je heb een mailtje.

Lugo

[hubertus68]

Beste fossiel.netters,

bij deze een kleine serie van foto's, die verduidelijken, hoe moeilijk de determinatie van bepaalde soorten vaak is. Vooral onregelmatige verkalkings- of erosieve processen, maar ook verschillende stadia van rekristalisatie laten de kleine kolonies vaak onherkenbaar worden.
De eerste soort in deze serie is Onychocella sexangularis (Goldfuß, 1826), een algemeen voorkomende soort in het Boven-Krijt van Maastricht. Het lateinse "sexangularis" betekend zeshoekig.

Foto 1: goed bewaarde cellen met intacte frontale wanden en het voor deze soort typische langwerpige avicularium (hulpcel).

Foto 2: Overgangsvorm met enkele intacte maar grotendeels gereduceerde celwanden, die typisch zijn voor oudere kolonies

Foto 3: Detailopname van de holotype van Goldfuß (1826). De meeste cellen tonen enkel nog (resten van) de hexagonale gevormde, verticale buitenwanden en de zo genaamde "insula", een rond en verhoogd liggend areaal rond om de mondopening.

Foto 4: Een aparte bewaartoestand bij twee over elkaar gegroeide kolonies: De frontale wand van de cellen is volledig intact. Hier en daar begint deze zich echter op te lossen. Deze cellen tonen een dunne groeve aan de proximale zijde van de kolonie (jullie zien deze cellen vooraal op de linker zijde en boven). De verticale celwand is min of meer verdwenen, waardoor de cellen door een dunne groeve van elkaar gescheiden zijn. Lijkt een beetje op een Mahjong-spel.

Foto 5: Geerodeerd en door rekristallisatie onduidelijk geworden fragment met boven links zwaar verkalkde cellen, die bijna geen details meer tonen.

Zouden er geen grotere fragmenten gevonden zijn, op die tenmindste twee bewaartoestanden aanwezig zijn, is het vaak moeielijk om bepaalde stukken een soort toe te rekenen. Het belangrijkste bij de determinatie van bryozoa (en vele andere dierengroepen) is dus, dat men veel stukken ter vervoeging heeft om deze met elkaar vergelijken te kunnen.

Volgende keer een andere soort...


Beste Groeten,
Oliver

[FossilDude]

Mooi overzicht Oliver!

Die eerste foto toont een duidelijk betere preservatie van het holotype. Wellicht is dit dus een soort waarbij het goed zou zijn om door middel van een publicatie een officieel, nieuw paratype aan te wijzen?

Groet,
Johan

[hubertus68]

Hoi Johan,

ik denk van niet, omdat de Goldfußsche holotype meerdere ontwikkelingsstadia toont, o.a. ook goed gepreserveerde cellen.
Om de astogenese van de kolonie af te beelden is de holotype beter geschikt.

Groeten,
Oliver

[Lugo]

Het is alweer een tijdje geleden dat er nog een mosdiertje werd getoond in dit topic.
Daarom hier een paar foto's van een exemplaar uit de Kunrader facies (Maastrichtiaan) van Ransdaal. Daar leverde een tijdelijke ontsluiting voor de bouw van een wateropvangbekken interessante vondsten op.
Het getoonde specimen is een Onychocella crassimarginata Voigt, 1957. Deze soort, die ik nog niet in mijn collectie had, vormt bilamellaire bladeren en bij oudere exemplaren (zoals hier) vormt de cryptocyste aan de proximale en laterale zijdes van de mondopening (apertura) een typisch gezwollen rand. De gegranuleerde celranden zijn bij deze oudere exemplaren grotendeels verdwenen.

Lugo

[hubertus68]

Hoi Luc,

die opgezwollene rand vind men, wat mij betreft, alleen in de Kunrader buurt. Normaal loopt de frontale wand hier zelfs een beetje naar beneden. Het zou om een andere subspecies kunnen gaan, ook als Voigt de opgezwollene rand voor O. crassimarginata beschrijft.
Deze vormt trouwens niet alleen bilamellaire kolonies, maar komt in Maastricht ook incrusterend voor.

Groeten,
Oliver

[Lugo]

Hoi Oliver,

deze breed uitwaaierende bladvorm met de opgezwollen randen van de aperturae lijkt inderdaad typisch voor het Kunrade materiaal. En het zou inderdaad om een andere subspecies kunnen gaan, al maakt Voigt hier geen melding van in zijn publicaties van Ciply (1957) en Kunrade (1979).

Beste groeten

Luc

[hubertus68]

Bij deze twee kolonies uit Maastricht. Een bilamellaire en een incrusterende kolonie, die op/over een andere bryozoa-soort gegroeit is. Dat de frontale wand (cryptocyste) naar beneden loopt (zoals ik dit schreef) klopt blikbaar niet. Dat had ik anders in gedachte. Maar er is een duidelijk verschil te zien tussen jouw stuk en de Maastrichtse broers.


Groeten,
Oliver