Bryozoa uit het Limburgse Krijt.

[hubertus68]

graag 14, 16 en 17.
Bedankt.

Groeten,
Oliver

[Lugo]

Koen,

dat is een heel mooie reeks en ook prima determinatiewerk van Oliver.
Ik denk dat het mosdiertje op foto 1 ( gewelfd exemplaar ) ook een Stichopora clypeata is, zoals foto 2, al is de afbeelding wat klein om met zekerheid te kunnen zeggen.

Lugo

[KoenJ]

Dank. Foto 2 is een detail van 1, dezelfde soort dus.

[hubertus68]

Beste forumleden,

hierbij toon ik jullie een reeks van grotendeels ongedetermineerde bryozoa uit de Nekum van Romontbos. Ik hoop dat ik betrefende het een of ander stuk een goede tip krijg. Alvast bedankt voor de moeite!!

foto's 1 en 2: buiten en binnenkant van een exemplaar. Van buiten gezien dacht ik het eerst aan een Beisselina-soort (bvb. B. verneuili), maar het arragement van de porien tussen de mondopening laat mij twijfelen. Deze zitten namelijk niet rond om de monopeningen, maar netjes en regelmatig – een ellips beschrijvend – onder deze. Dit kunnen jullie goed op de foto van de binnenkant zien.

foto 3: een "relatief" grote kolonie, die een beetje op "Escharifora payracea" (Hagenow, 1851) lijkt. Bijzonder is hier echter, dat er aan de bovenste rand van de zooecia een klein kapje zit. Dit niet bij allen – zoals jullie aan de zooecia op de rechter zijde zien. Ik weet het niet.

foto 4: een klein kolonietje uit een aantal van ca. 30 exemplaren. Omdat de vorm steeds ongeveer dezelfde is, ga ik niet ervan uit dat dit "alleen maar" een fragment van een "voet/basis" is, maar dat het om een complete kolonie gaat.

foto 5: een fragment met grote opesiae, die aan de onderkant kleine tandjes tonen. De zooecia zijn onregelmatig verdiept/verhoogt en zijn omgeven van dikke, woekerende peristomen.

Nogmaals bedankt en Beste Groeten,
Oliver

[Lugo]

Oliver,

dit zijn weer heel mooie dingen, die ik zelf nog niet ben tegengekomen. Dat denk ik tenminste.
Ik durf er nu dan ook geen namen bij zetten, maar zal in de literatuur duiken in de hoop iets te kunnen determineren.

Lugo

[hubertus68]

Hallo Luc,

bedankt voor jouw reactie. Iets niet te weten is soms ook constructief, omdat het animeerd om naar vergelijkbare fragmenten uitdezelfde laag te zoeken, om zo verder uitsluitsel te kunnen geven. Zo gedaan met de kolonie op de derde foto van mijn laatste bericht (foto 1 in dit bericht).

Mijn vermoeden, dat het om Escharifora papyracea (v. Hagenow, 1851) zou kunnen gaan werd vandaag door de vondst van een completer stuk kolonie bevestigt.

In zijn werk "Die Bryozoen der Kunrader Schichten in Süd-Limburg (1979)" beschrijft Voigt, dat de vormen van de opesiae, de grootte en de vorm en aanwezigheid van de porien/"wratten (zoals Hagenow de porien beschrijft)" op de peristomen zeer varieert. In de tekening van Von Hagenow (foto 2) voor deze soort ontbreken de porien zelfs compleet. Hij had deze wel geregistreerd, maar dacht dat deze door de diagenese waren ontstaan.

Wat mij dus nog irriteerde waren de "kappen" boven de mondopeningen en de verhoogde, scherpe peristomen, die mij aan een exemplaar (foto 1) opgevallen waren. Deze worden noch door Voigt, noch door Hagenow beschreven.

De oplossing vond ik in het hierbij getoonde exemplaar (foto's 3 t/m 5): In het oudere gedeelte van de kolonie (links) ontbreken de scherpe peristomen. Het lijkt als of deze afgebroken zijn. Zij zijn ronder (drempelvormig) en tonen de voor deze soort "typische" porien, die bij mijn exemplaar grotendeels gesloten zijn. De jongere zooecia zijn smaller en omgeven van juist deze scherpe peristomen, die aan de bovenkant soms als kapje uitgroeien, dat zich bijna tot de opesia naar beneden strekt.

Voigt duidt aan dat de determinatie van deze soort als "E. papyracea" vanwegens de vorm-verschillen niet zeker is. Dit vooral door het feit dat de holotypus van Hagenow niet meer existeerd. Hier is dus een revisie nodig. Misschien mijn eerste poging in wetenschappeljk onderzoek... Wie geinteressert is, kan graag meedoen

Jullie zien aan deze soort, dat de determinatie van bryozoen niet makkelijk is. Niet alleen de uiterst kleine details zijn belangrijk, maar ook de diverse groeistadia, die telkens van elkaar varieren.

Ik hoop dat ik niet al te veel fouten in mijn tekst gemaakt heb. Corrigeer mij graag!!

Beste Groeten,
Oliver

[Lugo]

Oliver,

mijn eerste idee was inderdaad ook dat het om een Escharifora papyracea (von Hagenow, 1851 ) ging, maar de kapjes deden mij twijfelen.
Ik denk dat jij met de laatste post een goede verklaring geeft voor deze kapjes en daarom ben ik het eens met jouw determinatie. Knap speurwerk.

groeten

Lugo

[KoenJ]

Hoi oliver,

Interessante analyse. En los van wat d's en t's is je Nederlands vrijwel foutloos hoor.

Groeten,
Koen

[KoenJ]

Hierbij weer een sessie van mijn kant. Naar aanleiding van jullie opmerkingen bij de vorige reeks exemplaren uit mijn collectie ben ik erachter dat helaas een groot deel van mijn bryozoa te verweerd (gerold) zijn om te kunnen determineren. Ik moet dus goed zoeken naar exemplaren om hier te posten.

@Oliver: die 3 van de vorige keer heb ik al voor je apart gelegd.

[hubertus68]

Hoi Koen,

leuke stukken! Bedankt voor het tonen. Dan ga ik eens een poging doen:

1. Dergelijke stukken zijn altijd moeielijk, omdat je eigentlijk een completere kolonie nodig hebt, om de structuur van de mondopeningen te kunnen analyseren. Ik zou voor Porina foveolata (Hag.) gaan. Ik ben niet zeker, maar het zou kunnen dat deze nu Beisselina foveolata heet. Moet nog eens de literatuur induiken.

2. Kwa uiterlijk komt dit stuk goed overeen met Eschara variabilis (Hag.). Maar Voigt schreef 1979 dat E. variabilis waarschijnelijk een synoniem voor Porina foveolata is. Beiden hadden voor hun onderzoek vermoedelijk stukken in verschillende bewaartoestanden voorliggen.

3. Zonopora spiralis (Goldf.)

4. Ik zou het niet weten, zonder verder onderzoek met een microscoop. Eventueel een Beisselina sp. met zeer lange peristomen. Misschien B. verneuili?

5. Heeft veel gelijkenis met Castanopora bipunctata (Goldf.) in een "membranimorph" stadium. Bij membranimorphe zooecien word de mondopening (opesia) door een "primitieve" chitine-achtige membraan versloten. Deze is meestal niet bewaard (zoals ook bij jouw stuk). Waarom zoveel aandacht aan dit stadium besteed wordt is het feit, dat dezelfde soort (en zelfs dezelfde kolonie) ook zooecia met een zo genaamde "cribrimorphe" uitvorming ontwikkeld. Cribrimorphe vormen tonen een frontale membran, die door kalkhoudige "costae" (kleine verbindingsstukken) met de peristoom (verhoogde ring rond de mondopening) verbonden zijn. Het is vandaar een problematische soort.

6. Osculipora truncata (Goldfuss, 1827)

7. Dit is een te klein fragmentje van een cyclostomate kolonie.

8. Mooi exemplaar van Onychocella sexangularis (Goldf.)

Als je deze stukken niet zelf houden wil, dan zou ik ze graag willen overnemen. Heb je nog een de vindplaats-info? Zou interessant zijn.


Beste Groeten,
Oliver

[Bewerkt door hubertus68 op 15-02-2016 om 09:35 NL]