Sigilaria metaalkleur

[Arne]

Door de hitte kan de koolstof in de terril ontbranden en de omliggende klei en zand bakken. Dit is echter alleen het geval bij oude terrils (voor 1950) omdat deze nog meer steenkool bevatten. Er is doorgaans ook een externe factor nodig. Bij de terrils van Eisden en de oudste terrils van Zwartberg en Zolder is dit gebeurd. Er ontstaat dan een rood gesteente dat enorm lijkt op gewone bakstenen. Het wordt vaak gebruikt op kerkhoven enz.

Pyriet heeft er niet meteen iets mee te maken, dit zorgt wel voor grondwater verontreiniging.

[drongen]

Hoi Ziepe,

hierbij nog een detailfoto. Ik denk ook aan S. elongata, maar zeker ben ik niet. Alvast bedankt voor de moeite.

Peter

[Carboon]

Arne schreef:
Door de hitte kan de koolstof in de terril ontbranden en de omliggende klei en zand bakken. Dit is echter alleen het geval bij oude terrils (voor 1950) omdat deze nog meer steenkool bevatten. Er is doorgaans ook een externe factor nodig. Bij de terrils van Eisden en de oudste terrils van Zwartberg en Zolder is dit gebeurd. Er ontstaat dan een rood gesteente dat enorm lijkt op gewone bakstenen. Het wordt vaak gebruikt op kerkhoven enz.

Pyriet heeft er niet meteen iets mee te maken, dit zorgt wel voor grondwater verontreiniging.

@ Arne,

Zoals je zelf al schrijft is er een externe factor die "de hitte" levert. En juist daar heeft Pyriet er ALLES mee te maken (ik ben het dus ook zeer oneens met je laatste zin)! Bij de omzetting van Pyriet in Zwavelzuur en restproducten komt er namelijk warmte vrij. Het is die warmte (hitte) die kan resulteren in ontbranding van de steenkool. Kijk bijvoorbeeld maar eens naar deze link: http://noorderlicht.vpro.nl/artikelen/10618730/ In de vierde paragraaf wordt er een stukje aan gewijd. Mocht je meer info willen over dit onderwerp moet je het maar laten horen.

@ Ziepe en Peter,

Sigillaria elongata Brongniart, 1824: Dat lijkt me zeer goed mogelijk. Bladlittekens ~1.2x1, dichte spreiding en redelijk duidelijke ribben... MAAR! De peervorm van de bladlittekens (ook de andere kenmerken voldoen) kan ook wijzen op Sigillaria mamillaris Brongniart, 1828. Nu wil ik graag weten: wat is de schaal van die laatste foto?

Groet,
Tim

[ziepe]

Hmmm. Ik twijfel.

Sigillaria mamillaris Brongniart, 1824 lijkt er idd meer op, alsmede door de cicatricules in het midden van het litteken (ellips + rond + ellips), ook de afstand tussen de littekens is meer S. mamillaris dan S. elongata. Ik mis wel boven het litteken een kleine cicatricule ('puntje') zonder kapje erboven, dit en de algemene vorm van het litteken doet me meer denken aan S. elongata dan S. mamillaris.

Als we de meerderheid van de kenmerken vergelijken zou ik idd ook zeggen: Sigillaria mamillaris Brongniart, 1824.

Z.

ps- dit gaat nog een leuke en leerrijke thread worden

[Bewerkt door ziepe op 25-10-2008 om 10:00 NL]

[ziepe]

Carboon schreef:
[Zoals je zelf al schrijft is er een externe factor die "de hitte" levert. En juist daar heeft Pyriet er ALLES mee te maken (ik ben het dus ook zeer oneens met je laatste zin)! Bij de omzetting van Pyriet in Zwavelzuur en restproducten komt er namelijk warmte vrij. Het is die warmte (hitte) die kan resulteren in ontbranding van de steenkool. Kijk bijvoorbeeld maar eens naar deze link: http://noorderlicht.vpro.nl/artikelen/10618730/ In de vierde paragraaf wordt er een stukje aan gewijd. Mocht je meer info willen over dit onderwerp moet je het maar laten horen.

Ik volg Tim hierin, heb even navraag gedaan bij 'onze Patrick', chemicus van dienst en hij wist me volgende dingen te vertellen:

"Ik zou het niet beter gedaan hebben, de laatste post van carboon klopt perfekt, idd wordt er zwavelzuur gevormd, of kan er zwavelzuur gevormd worden, want zoals je ziet bij de reactievergelijking is er zuurstof en water nodig, één van de redenen om pyrietkristallen goed af te sluiten van de lucht.
En zoals we meestal zien bij reacties met zwavelzuur zijn deze exotherm, vandaar hoogstwaarschijnlijk de opwarming van de terrils."

Ziepe

[Carboon]

ziepe schreef:
Hmmm. Ik twijfel.

Sigillaria mamillaris Brongniart, 1824 lijkt er idd meer op, alsmede door de cicatricules in het midden van het litteken (ellips + rond + ellips), ook de afstand tussen de littekens is meer S. mamillaris dan S. elongata. Ik mis wel boven het litteken een kleine cicatricule ('puntje') zonder kapje erboven, dit en de algemene vorm van het litteken doet me meer denken aan S. elongata dan S. mamillaris.

Als we de meerderheid van de kenmerken vergelijken zou ik idd ook zeggen: Sigillaria mamillaris Brongniart, 1824.

Z.

ps- dit gaat nog een leuke en leerrijke thread worden

[Bewerkt door ziepe op 25-10-2008 om 10:00 NL]

Zeer mee eens, vooral die laatste zin! Dit stuk vertoont kenmerken die me twee kanten op doen denken. Dan is het ook nog eens zo dat er stamstukken zijn gevonden waarop meerdere "soorten" Sigillaria te identificeren zijn. Met andere woorden, de "vorm-soorten" kunnen best op één "echte" soort thuis horen. Misschien hebben we hier wel een hybride tussen vorm (halverwege de stam zeg maar) die deels aan bijde kenmerken voldoet. Ik zou het hier niet met zekerheid durven zeggen... je hebt namelijk een goed punt met de missende cicatricules en ook mis ik de rimpelrijen om het echt zeker S. mamillaris Brongniart, 1828 te laten zijn. Kortom: pure twijfel, S. elongata Brongniart, 1824 is net zo goed mogelijk, want daarvoor ontbreken er ongeveer even veel kenmerken, nodig voor een zekere determinatie.

Groet,
Tim

[Bewerkt door Carboon op 25-10-2008 om 15:54 NL]

[ziepe]

Misschien moeten we het hierbij houden:

Sigillaria cf. mamillaris Brongniart, 1824


Z.

[Carboon]

ziepe schreef:
Misschien moeten we het hierbij houden:

Sigillaria cf. mamillaris Brongniart, 1824


Z.

Was net nog wat aanpassingen aan het maken in m'n vorige tekst . Maar je hebt gelijk... laat het maar een cf-je worden...

Groet,
Tim

[Bewerkt door Carboon op 25-10-2008 om 15:55 NL]

[Arne]

Carboon schreef:

@ Arne,

Zoals je zelf al schrijft is er een externe factor die "de hitte" levert. En juist daar heeft Pyriet er ALLES mee te maken (ik ben het dus ook zeer oneens met je laatste zin)! Bij de omzetting van Pyriet in Zwavelzuur en restproducten komt er namelijk warmte vrij. Het is die warmte (hitte) die kan resulteren in ontbranding van de steenkool. Kijk bijvoorbeeld maar eens naar deze link: http://noorderlicht.vpro.nl/artikelen/10618730/ In de vierde paragraaf wordt er een stukje aan gewijd. Mocht je meer info willen over dit onderwerp moet je het maar laten horen.

Hey
Ik ben het met je eens dat er bij de oxidatie van pyriet warmte vrij komt, toch denk ik niet dat dit voldoende is om de terril te laten ontbranden. Met externe factoren bedoel ik bosbranden of andere branden op de terrils (komt ook terug in jouw bron). Ook het eigen gewicht van de berg bevorderd dit. Als de berg een keer aant branden is kan het zichzelf onderhouden met de oxidatie van de steenkool waarbij meer hitte vrij komt dan bij pyriet.
(grote bergen van kleine ijzerdeeltjes kunnen ook spontaan ontbranden door hun eigen gewicht en daat zit ook geen pyriet in)
Hele gesprek past wsl beter op het geologie forum
Groeten
Arne

[Carboon]

Arne schreef:
Hey
Ik ben het met je eens dat er bij de oxidatie van pyriet warmte vrij komt, toch denk ik niet dat dit voldoende is om de terril te laten ontbranden. Met externe factoren bedoel ik bosbranden of andere branden op de terrils (komt ook terug in jouw bron). Ook het eigen gewicht van de berg bevorderd dit. Als de berg een keer aant branden is kan het zichzelf onderhouden met de oxidatie van de steenkool waarbij meer hitte vrij komt dan bij pyriet.
Hele gesprek past wsl beter op het geologie forum
Groeten
Arne

Hey Arne,

Eigenlijk ben ik het overal met je eens, behalve je eerste zin dan. Natuurlijk hoeft de oxidatie van pyriet (en andere sulfiden) niet de enige oorzaak te zijn, maar ieder coal-geology boek zal zeggen dat een hoger gehalte sulfiden de kans op spontane ontbranding vergroot. We hebben het hier over de terrils, niet over de ondergrondse kolenlenzen waar zuurstof-toevoer een issue is zoals in m'n link (daar mag misschien een externe activatie energie nodig zijn). Dit is een online veiligheids-rapport van het US dep. of energy: http://www.saftek.net/worksafe/bull94.txt. Hierin staan omschrijvingen van een groot aantal mogelijke oorzaken van kolenbrand, zowel onder- als bovengronds. Zover ik weet (verbeter me a.u.b.) hebben we in de Benelux niet direct last van bosbranden, en toch vinden we bovengemiddelde temeraturen op de terrils (zelf gaf je wat voorbeelden - o.a. Eisden). Op de terrils ligt voornamelijk (westerse) vet kool (bitumineuse kool) met een redelijk hoog sulfide-gehalte (ik heb zelfs pyriet concreties gevonden in een aantal schalies). Toeval?

Arne schreef:
grote bergen van kleine ijzerdeeltjes kunnen ook spontaan ontbranden door hun eigen gewicht en daat zit ook geen pyriet in

Hier heb ik nog niet eerder van gehoord, kun je misschien een referencie geven? Daarnaast is het zo dat Pyriet vaak als toeslagproduct in de ijzerindustrie wordt gevormd, dus over dat laatste deel valt nog te discussieren...

Zeker een leuk en interessant onderwerp, had alleen geen zin om een nieuwe reeks binnen geologie te starten...

Groet,
Tim

P.S. Heb je nog leuke stukken gevonden op de terrils bij Genk de afgelopen tijd?