nog ontzilten?
-
haaientand
- Berichten: 15
- Lid geworden op: 22 dec 2011, 21:15
- Been thanked: 1 time
nog ontzilten?
Ik kwam vandaag fossielen tegen die ik in 2011 aan de kust van Normandië heb gevonden. Destijds heb ik ze alleen maar laten drogen en goed ingepakt. Is het zinvol om ze nu nog te ontzilten?
[Bewerkt door haaientand op 16-11-2017 om 21:46 NL]
[Bewerkt door haaientand op 16-11-2017 om 21:46 NL]
-
sjaak
- Berichten: 7005
- Lid geworden op: 28 mar 2006, 17:11
- Has thanked: 370 times
- Been thanked: 362 times
- Contacteer:
Antw: nog ontzilten?
Ik weet niet over wat voor fossielen het gaat. Maar als ze niet wit zijn uitgeslagen van het zout lijkt mij dat niet nodig. Het is vooral van belang bij Pleistocene botten en kiezen uit de Noordzee.
Onderdompeling van fragiele, droge fossielen in water kan tot beschadiging leiden.
Onderdompeling van fragiele, droge fossielen in water kan tot beschadiging leiden.
Groet,
Niels
Niels
-
pachy-pleuro-whatnot-odon
- Beheerder
- Berichten: 524
- Lid geworden op: 08 jun 2015, 21:00
- Locatie: Nederland
- Has thanked: 84 times
- Been thanked: 112 times
Antw: nog ontzilten?
Hallo Henk,
Ontzilten is altijd verstandig, zelfs lang na de vondst. Dit komt omdat het zout in het fossiel - of in het algemeen gezegd, "object" - een trage reactie met z'n omgeving aangaat, waarbij verval over vele jaren kan plaatsvinden en waarin factoren als stabiliteit van de relatieve luchtvochtigheid meespelen. Dit komt doordat bij toename in relatieve luchtvochtigheid het zout in het object water aantrekt, en de poren waarin het zout zit daarmee uitzetten. Bij het dalen van de relatieve luchtvochtigheid blijven de poren net iets groter acther dan dat ze waren, en als dit over een langere periode doorloopt, kunnen de poren zo groot worden dat ze stukjes van het object kunnen doen afspringen of -schilferen.
Zo kan een fossiel dus lange tijd stabiel zijn zonder onder het zout te lijden als de luchtvochtigheid over lange perioden stabiel blijft, of als de zoutinhoud laag is. Maar dit kan van het ene op het andere moment veranderen, met name ook wanneer de stukken verhuisd worden.
Ook kan het zout in het object een chemische reactie met mineralen (vooral metalen, maar ook aardewerk) in het fossiel aangaan, waardoor schadelijke corrosieproducten dan wel structurele verzwakkingen kunnen ontstaan. Het spreekt voor zich dat ook dit niet wenselijk is...
Maar zoals Niels ook al zei: het hangt er maar net van af hoe waardevol de fossielen voor je zijn, hoe hun toestand vóór conservering - want daar gaat het om - is, wat hun conserveringsgeschiedenis is (kunnen bijvoorbeeld delen afbreken wanneer lijm zich in water oplost?), en uit welke materialen ze bestaan. Iets als pyriet wil je bijvoorbeeld doorgaans liever niet met vocht in contact brengen, omdat dit een al bestaand corrosieproces kan versterken c.q. versnellen. Daarentegen kan het meestal ook weer niet echt kwaad als de pyrietstukken in goede toestand verkeren (d.w.z. stabiel zijn), en daarna direct goed gedroogd worden.
Maar daarmee kom je dus op het raakvlak van conserveringstechnieken, en dat is een kunst op zich waar veel over te weten en nog meer over te leren valt. Omdat daarbij veel van de specifieke eigenschappen van de te conserveren objecten afhangt kan ik hier dan ook op dit forum niet al te uitgebreid ingaan... Maar ik hoop desalniettemin dat ik je wel een voorzetje heb gegeven om je vraag zelf te kunnen beantwoorden.
Met vriendelijke groeten,
Alexander.
Ontzilten is altijd verstandig, zelfs lang na de vondst. Dit komt omdat het zout in het fossiel - of in het algemeen gezegd, "object" - een trage reactie met z'n omgeving aangaat, waarbij verval over vele jaren kan plaatsvinden en waarin factoren als stabiliteit van de relatieve luchtvochtigheid meespelen. Dit komt doordat bij toename in relatieve luchtvochtigheid het zout in het object water aantrekt, en de poren waarin het zout zit daarmee uitzetten. Bij het dalen van de relatieve luchtvochtigheid blijven de poren net iets groter acther dan dat ze waren, en als dit over een langere periode doorloopt, kunnen de poren zo groot worden dat ze stukjes van het object kunnen doen afspringen of -schilferen.
Zo kan een fossiel dus lange tijd stabiel zijn zonder onder het zout te lijden als de luchtvochtigheid over lange perioden stabiel blijft, of als de zoutinhoud laag is. Maar dit kan van het ene op het andere moment veranderen, met name ook wanneer de stukken verhuisd worden.
Ook kan het zout in het object een chemische reactie met mineralen (vooral metalen, maar ook aardewerk) in het fossiel aangaan, waardoor schadelijke corrosieproducten dan wel structurele verzwakkingen kunnen ontstaan. Het spreekt voor zich dat ook dit niet wenselijk is...
Maar zoals Niels ook al zei: het hangt er maar net van af hoe waardevol de fossielen voor je zijn, hoe hun toestand vóór conservering - want daar gaat het om - is, wat hun conserveringsgeschiedenis is (kunnen bijvoorbeeld delen afbreken wanneer lijm zich in water oplost?), en uit welke materialen ze bestaan. Iets als pyriet wil je bijvoorbeeld doorgaans liever niet met vocht in contact brengen, omdat dit een al bestaand corrosieproces kan versterken c.q. versnellen. Daarentegen kan het meestal ook weer niet echt kwaad als de pyrietstukken in goede toestand verkeren (d.w.z. stabiel zijn), en daarna direct goed gedroogd worden.
Maar daarmee kom je dus op het raakvlak van conserveringstechnieken, en dat is een kunst op zich waar veel over te weten en nog meer over te leren valt. Omdat daarbij veel van de specifieke eigenschappen van de te conserveren objecten afhangt kan ik hier dan ook op dit forum niet al te uitgebreid ingaan... Maar ik hoop desalniettemin dat ik je wel een voorzetje heb gegeven om je vraag zelf te kunnen beantwoorden.
Met vriendelijke groeten,
Alexander.
'There's nothing like millions of years of really frustrating trial and error to give a species moral fibre and, in some cases, backbone' -- Terry Pratchett
-
haaientand
- Berichten: 15
- Lid geworden op: 22 dec 2011, 21:15
- Been thanked: 1 time
Antw: nog ontzilten?
Hallo Niels en Alexander,
Bedankt voor jullie reactie, hierbij enkele foto's.
Ik verwacht geen problemen bij het onderdompelen in water van de fossielen en wil als nog gaan ontzilten (onder het motto: baad het niet dan schaad het niet)of hebben jullie hier een andere mening over?
Groet,
Henk
[Bewerkt door haaientand op 25-11-2017 om 22:06 NL]
-
sjaak
- Berichten: 7005
- Lid geworden op: 28 mar 2006, 17:11
- Has thanked: 370 times
- Been thanked: 362 times
- Contacteer:
Antw: nog ontzilten?
Dit kan je gerust onderdompelen. Ik ontzilt dit soort fossielen nooit, alleen Noordzee materiaal. Mooi egeltje!
Groet,
Niels
Niels