Bryozoa uit het Limburgse Krijt.

[Jurassic Lars]

Wat een enorme diversiteit aan mosdiertjes!
Prachtig, een kleine wereld op zich.

[Indagator]

Hallo Oliver,

Bij de eerste en derde en vierde denk ik dat je gelijk hebt (nagekeken via deze link: http://app.pan.pl/archive/published/app09/app09-419.pdf

Wat betreft de tweede misschien iets in de richting van de order Tubuliporidae ?

Groeten,
Arno

[Jeremy]

hallo

foto 3 is zeer waarschijnlijk Idmonea op voorwaarde dat de onderkant hetzelfde profiel vertoont. De foto geeft hierover geen zekerheid.
Afhankelijk van de kenmerken kan Idmidronea ook.

groeten
Jeremy

[hubertus68]

Hallo Jeremy,

Idmonea zou kunnen. Ik heb er – zoals ik al schreef – zo'n 30 exemplaren van dit soort liggen: De meeste afgerold, maar ook een paar goed bewaarde met complete peristomen. En zelfs sommige met bewaarde basis. Ik ben nog bezig met de recherche hierover (heb wat nieuwe speciaal-literatuur gekocht...) Ik laat het weten...

@Luc: Jij schreef dat je hoopt dat ik nog wat materiaal liggen heb. Nou, ik ben de vergane twee maanden met het onderzoek aan de fossielenfauna in ca. 3 kg stenen uit de Nekum van Romontbos bezig geweest en ben gisteren tot een einde gekomen. Het resultaat is een – kwa kwantiteit – belachelijk kleine hoeveelheid aan ostracoden, foraminiferen en bryozoa maar dan toch weer een enorme buit: Ik kan het aantal aan enkele fossielen alleen maar schatten. Op de foto's zien jullie een klein wit bakje. Dit is het! Een paar gram kwa gewicht maar met enorm veel fossielen(fragementen) erin.

De vollgorde was:
1. de meegenomen stenen formateren naar stukken van ca. 1 cm
2. de brokjes twee weken in zeepwater leggen (veel zeep, weinig water)
3. het gruis een paar dagen in vers water leggen (regelmatig verfrissen)
4. De grotere verkiezelde brokken per hand eruit halen
5. het overgebleven gruis zeven (zeef van ca. 3 mm) en een week op krantenpapier en op de verwarming laten drogen

Hiernaa begint het onderzoek. Met duim en wijsvinger heb ik een beetje gruis (2 x 2 cm) op de "tafel" van de microscoop gelegt en de interessante fossielen via pincet in het doosje (zie foto) laten vallen. Stukken van 2 tot 3 mm kon ik gewoon met de pincet vasthouden en verplaatsen. Voor het "transport" van kleinere stukken 2 tot 0,3 mm moest ik even aan een eindje van de pincet likken, om de fossielen zo aan de pincet te kunnen plakken.

Naardat ik het gehele gruis heb uitgezocht, heb ik het residu nog een keer middels textielstof gezeefd. En hierin zaten nog eens een honderttal fossielen.

Maar naar deze langdurige procedure begint het werk pas:

1. Het doosje onder de microscoop plaatsen en de fossielen sorteren
2. De eerste sortering is grof: vergelijkbare fossielen worden in een capsule verplaatst

Tot nu toe heb ik 40 capsules – dus met tenmindste 40 soorten fossielen – gevult. En ik heb nog lang niet een derde van het gehele materiaal gesorteerd. Iedere capsule bevat ongeveer zo'n 10 tot 15 exemplaren van een fossiel. Tot nu toe heb ik dus al zo'n 500 stukken uit dit gruis gehaald. In geheel spreken wij dus over tenmindste 2.000 fossielfragmenten. Ik denk dat het veel meer zullen zijn...

En als of dit niet genoeg werk is, moeten de enkele capsules nog eens onderzocht en gedetermineerd worden, omdat ik tot nu toe alleen maar naar optische gelijkenis gesorteert heb. Zoals jullie aan dit gehele topic zien liggen de verschillen van bryozoa-soorten vaak in de details. Het zou dus best kunnen dat er tientallen soorten erbij komen.

Voor de eerste sortering maak ik overigens een kleine tekening (z. foto) van de typische vorm.

Ik weet natuurlijk dat vele stukken als "indet" de verzameling in gaan. Maar dat is logisch. Ik ben – zoals velen – HOBBY-paleontoloog. Maar ik moet toegeven dat deze topic zeer constructief is en ik ben altijd verbijsterd hoe vele nieuwe soorten door een onderzoek aan de Limburgse bryozoa-lagen de verzameling in gaan.

Beste Groeten,
Oliver

[Lugo]

Hoi Oliver,

dit is een interessante beschrijving van de procedure, die jij gebruikt om de bryozoa vrij te maken. Ik ga dit procede ook eens toepassen en dan vergelijken met mijn manier van werken.
Deze is als volgt.

Van een grotere blok breek ik een stuk krijt af ter grootte van ongeveer 4X4X4 cm.
Dan begin ik onder de bino met een fijn scalpeermesje de korreltjes krijt weg te peuteren. Als er een stukje bryozoa zichtbaar wordt, maak ik dit voorzichtig los van de omliggende krijt-korreltjes en deponeer dat dan met een pincet in een doosje.
Zo wordt het ganse brokje afgebroken en de fragmenten van de mosdiertjes worden verzameld in een doosje.
Nadien begint de sortering, maar ook de laatste korreltjes matrix worden dan nog van de fossieltjes verwijderd.
Tijdens de eerste sortering probeer ik zo goed mogelijk de grote groepen bij mekaar te brengen ( ronde stammetjes, ellipsvormige takjes, bladvormende, ez... )
Tenslotte begint de moeilijke determinatie, waarbij er inderdaad heel wat fragmenten ongedetermineerd blijven, althans voorlopig

Lugo

[KoenJ]

Hoi Oliver en Lugo,

Interessant om eens over jullie methodes te lezen. Voor het uitpikken van de kleinere fossielen kun je ook een klein vochtig penseeltje gebruiken (maat 0 of 00). En het voor het sorteren en bewaren kun je ook zgn. microcellen gebruiken van plastic of karton/glas, te koop bij Krantz, de Bodemschat, Kreativika en nog wat gespecialiseerde handelaren. Ik gebruik de plastic variant, goedkoper maar je hebt wel veel last van statische elektriciteit. En in het topic over forams uit Eben-Emael heeft Robert Speijer laatst een tip gegeven over boek over micropaleontologie-technieken.

Edit: en in plaats van het gruis op de objectplaat van bino te leggen, kun je bijv ook de deksel van edn conservenglas gebruiken. Antistatisch, en als je het prettig vindt kun je hem zwart schilderen.

[Bewerkt door KoenJ op 02-01-2016 om 21:14 NL]

[Lugo]

Nog eentje uit de Meerssen Kalksteen van de ENCI groeve.

Dit mosdiertje, een Stichopora clypeata von Hagenow, 1851, vormt een mooi gewelfd schild met vrij grote zeshoekige cellen, die in alternerende rijen een heel regelmatig patroon vormen. Elke cel heeft een diep verzonken mondopening, die praktisch het ganse oppervlak van het celdeksel bedekt. De onderkant van deze structuur is grofkorrelig.
Gelijkend op deze kolonie is Lunulites Goldfussi (von Hagenow, 1839 ). Maar belangrijke verschillen zijn de veel kleinere mondopeningen, die slechts een beperkt gedeelte van het celoppervlak innemen en de onregelmatigheden in het patroon, dat de zeshoekige cellen vormen.
Die onregelmatigheden zijn een gevolg van de verschillen in grootte van de cellen.

Lugo

[hubertus68]

Hallo Luc,

bedankt voor deze "nieuwe" soort.
L. goldfussi ziet toch duidelijk anders uit. Vooral omdat de zooecia zich radial om een middelpunt gevormt hebben. Bij S. clypeata zijn de zooecia alternerend gevormt, zodat om ieder zooecium ses andere zooecia zitten.

Verder vindt je aan de onderkant van jouw kolonie – dus van S. clypeata – de seshoekige celvormen van de bovenkant terug. Zij zijn niet goed te zien, maar ze zijn er.

Bij L. goldfussi toont de onderkant fijne radiale lijnen, uitgaand van het middelpunt.

Beste Groeten,
Oliver

[hubertus68]

Hallo fossiel.netters,

hierbij toon ik een verder exemplaar van een bryozoa-colonie die – zoals vele, die nog komen – afkomstig is uit de Kalksteen van Nekum, groeve Romontbos/Eben-Emael.

Het blijkt dat dit stuk heel eenvoudig te determineren is. Want je komt vergelijkbare vormen in bijna elk boek over bryozoa tegen. Lange tijd werden deze genera verzameld onder de naam "Vincularia". Ik wil niet zeggen, dat dit geen Vincularia is, maar ik vondt geen soortnaam. Ik heb in de werken van d'Orbigny, v. Hagenow, Voigt, Canu, Bassler gerechercheerd, en geen overeenkomst met mijn stuk gevonden.

De Treatise heeft mij dan op een spoor gezet: Thyracella sp. (Treatise, G168, G169).
Met deze tip heb ik verder gezocht en vondt een soort in een uitgave van Grondboor en Hamer uit 1968, waarin E. Spiker een artikel over "Microfossielen" geschreven en o.a. de soort Thyracella vigeliusi (Pergens, 1893) afgebeeld heeft. http://natuurtijdschriften.nl/download? ... cid=404833

Ik zie gelijkenis met mijn stuk maar ik zie ook verschillen:
1. het aantal aan zooecia (bij Spiker zie ik veel meer zooecia
2. de grootte, de vorm en de positie van de avicularia

Ik zou blij zijn als jullie de soort T. vigeliusi bevestigen kunnen of jullie een andere tip hebben.

Alvast bedankt en beste Groeten,
Oliver

[Lugo]

Hoi Oliver,

ik zou Vincularia uitsluiten, want deze bryozoa hebben toch duidelijk ononderbroken rechte ribben over de ganse lengte van de kolonie.
In de werken van de "oude klassiekers" vind ik ook geen kandidaat, die in de buurt komt.
Gelukkig is ook mijn " Treatise" ondertussen uit de US toegekomen ( Jeremy, bedankt voor de tip ) en dan ben ik het met jou eens dat het genus Thyracella, afgebeeld op G168, G169 perfect klopt met jouw specimen.
Over de soortnaam ( vigeliusi ) heb ik mijn twijfels, tenminste als de determinatie van Spiker in G & H 1968 correct is.

Groeten

Lugo