Bryozoa uit het Limburgse Krijt.

[Lugo]

Bedankt Oliver.

Ik heb een poging gewaagd om de details van de begroeing weer te geven, maar dit is niet eenvoudig ( wegens zeer klein ).

Lugo

[Bewerkt door Lugo op 21-04-2016 om 12:35 NL]

[hubertus68]

Hoi Luc,

je zal de foto's toch door de bino moeten maken.
Het zijn te veel soorten die een match zouden kunnen
opleveren.

Groeten,
Oliver

[Lugo]

Oliver,

ik zal een poging wagen om enkele foto's te maken door de bino; weet echter niet of dit gaat lukken.

Ondertussen heb ik nog een paar nieuwe bryozoa gevonden in het gruis.
Beide komen uit de Meerssen Kalksteen van ENCI.

Foto 1: Lunulites Goldfussi von Hagenow, 1851.

Deze kleine gewelfde kolonie is samengesteld uit zeshoekige cellen met een halfronde, licht omrande mondopening.

Foto 2: Coelocochlea torquata von Hagenow, 1851.

Deze soort werd al eerder getoond in dit topic, maar omwille van de goede bewaring, waarbij de mondjes van de individuele cellen mooi zichtbaar zijn, heb ik nog maar eens een foto geplaatst.

Lugo

[Bewerkt door Lugo op 21-04-2016 om 19:03 NL]

[Lugo]

Bij de determinatie van dit specimen heb ik, ondanks heel veel opzoekwerk bij twee belangrijke auteurs ( von Hagenow en Voigt ), toch nog altijd een zekere twijfel.

Maar als ik alle kenmerken van de twee in aanmerking komende soorten [ Eschara coronata von Hagenow, 1851 en Porina foveolata ( von Hagenow, 1851 ) ] in ogenschouw neem, dan neig ik nu toch om het afgebeelde specimen te benoemen als Eschara coronata.
Het belangrijkste argument is dat bij P. foveolata centraal een vertikale rij van grotere mondopeningen moet aanwezig zijn met daartussen steeds een kleinere porie. Vanuit die kleinere porieën vertrekken dan naar links en naar rechts divergerende rijen van mondopeningen. Het is die vertikale rij van grotere mondopeningen, die hier ontbreekt.
Bij Eschara coronata zijn er ook die divergerende rijen van mondopeningen met links en rechtsboven elke opening een kleinere porie, die met zijn verhoogde rand raakt aan de grote omrande mondopening. Verspreid liggen dan nog enkele kleinere porien boven elke mondopening; zij vormen als het ware steeds een kroontje ( vandaar de soortnaam ).

Als er andere opinies of argumenten zijn om naar een andere determinatie te gaan, dan hoor ik het graag.

Alvast bedankt

Lugo

[hubertus68]

Hoi Luc,

mooie vondsten, die je hier toont. Vooral die Coelocochlea!
Maar ook Lunulites Goldfussi. Die kom je niet vaak zo compleet tegen.

Wat de vermeende Porina (of E. coronata) betreft heb je gelijk, dat het stuk niet eenduidig te determineren is. Maar dat ligt ook aan de verschillen in de bewaartoestand. Wat bij jouw stuk inderdaad ontbreekt zijn de grotere avicularien (-groepen), die in het midden van de takjes liggen. Verder schrijft Voigt dat de peristomen niet rond maar aan de proximale zijde een beetje indedeukt zijn. Ook dit mis ik hier. Maar als het om een basaal gedeelte gaat zou P. foveolata alweer een optie zijn. Heel moeielijk. Misschien een topic voor de toekomstige werkgroep?! Ik heb er ook nog een flink aantal van dergelijke specimen liggen, die ik misschien veel de haastig op naam gebracht heb. Maar zoals Voigt 1979 al schreef:
"Die Mehrzahl der von v. Hagenow (1851) noch uner dem Namen Eschara beschriebenen, hierhergehörigen Formen auf seinen Tafeln 7 Fig. 1–18 und Tafel 8 Fig. 1–5 ist ohne eine gründliche Revision bei der außerordentlichen Variabilität und dem verschiedenen Aussehen der einzelnen Altersstadien bei dieser Gruppe nicht mit Sicherheit zu identifizieren, da die Originale ebenso wie die Coll. Voigt im zweiten Weltkrieg vernichtet wurden."

Bij deze wil ik een fijn kolonietje van een cribrimorphe soort tonen, dat ik in de graafgangen van de Meerssen kalk gevonden heb. Ik heb tot nu toe nog geen overeenkomst met beschreven soorten gevonden. Speciaal zijn de diagonal naar boven opgerichte peristomen, die perforeert zijn en naar boven duidelijk dikker worden (zij vormen een soort lip rond de mondopeningen).

De frontale wand wordt door ten mindste 12 costae gevormt, op welke 5 kleine verhoogde porieen (pelmatidiae) zitten. De buitenste van deze porieen (pelmae) vormen een soort stekel die hier en daar met de regelmatig tussen twee autozooecia liggende avicularien verbonden te zijn blijken (foto 2). De avicularia vormen lange buisvormige peristomen en liggen tussen iedere twee autozooecia. Het blijft spannend... Hier overigens een http://www.bryozoa.net/cribglos.gif naar een schematische tekening van een cribrimorph zooecium, om enkele termen te verklaren.


Groeten,
Oliver

[Lugo]

Bedankt voor de reactie, Oliver.

Ik ben het volledig eens met uw bedenkingen i.v.m. de Porina / Eschara beschrijvingen.
Er is inderdaad nog werk aan de winkel om hierin klaarheid te scheppen.

Cribrimorphe bryozoa zijn sowieso prachtige diertjes. Maar het specimen, dat jij hier toont is wel de top. De ornamentatie is veruit de meest spectaculaire, die ik tot nu toe gezien heb, onwaarschijnlijk mooi. En daarbij de perfecte foto's.
Ik ben deze vorm ook nog niet tegengekomen in de literatuur; dus determinatie ligt niet voor de hand.

groeten

Lugo

[Bewerkt door Lugo op 25-04-2016 om 19:51 NL]

[Bewerkt door Lugo op 25-04-2016 om 19:52 NL]

[KoenJ]

Wat een prachtige fossieltjes heren! En mooi op de foto gezet.

@Oliver: heb je het doosje al ontvangen?

[hubertus68]

Bedankt Luc en Koen!

Ja, dat is inderdaad een heel bijzondere kolonie.
Ik had vandaag een kort contact over deze met Paul Taylor van het NHM in Londen.
Hij schreef dat hij een dergelijke opbouw nog niet gezien heeft – namelijk dat de avicularia vanuit stekelvormige buisjes oprijzen, die van de pelmata uitgaan. Hij schrijft: "Very weird"
en dat de kolonie verder op Castanopora lijkt en (@Johan;- ) dat hij benieuwt is op een paar SEM-foto's. Mogelijk is dit dus een nieuwe soort??

Ik moet zeggen dat ik heel veel geluk had, dit specimen te vinden. Het zat tussen de laatste rest gruis dat ik wou onderzoeken. Stel je het maar zo voor dat ik een paar handen vol zand in de zeef gooi, zeef, met water afspoel en het gruis dan op krantenpapier leg om het te laten drogen.
Op een gegeven moment heb je het grofste gruis onderzocht en er blijft alleen nog maar het fijne gruis over. Hierin zitten meestal geen spectaculaire dingen meer, hooftzakelijk kleine en kleinste bryozoa-fragmenten, hier en daar een brachiopode en wat breukmateriaal van sponzen en schelpen. Als ik niets bijzonders meer vind in dit fijne gruis, gooi ik het al eens weg, voordat ik alles onder de bino bekeken heb. Dit wou ik ook met het zandhoopje doen, waarin deze kolonie zat. Maar ik dacht: Kom, kijk nog eens vlug met het oog en toen zag ik een stukje mergel op die een relatief grote (nou ja, 3,5 mm) kolonie zat. Dit bekeek ik dus nog eens met de microscoop en voilà!
Als het mergelbrokje andersom gelegen had was alles de prullenbak in gegaan.

Dit is dus een kolonie die ik heel graag eens zou laten fotograferen middels een SEM-microscoop. Vooral omdat het hier zeer waarschijnelijk om een nieuwe soort gaat. De SEM-foto's zouden hierover uitsluitsel kunnen geven.

Een andere vraag, die ik al lang wou stellen is: hoe kan men mogelijke breuk tijdens een transport van heel fragiele bryozoa voorkomen? De stukken in een watje leggen vind ik niet optimaal, omdat er altijd kleine vezels in de skeletjes blijven hangen. En die krijg je alleen met veel geduld weer eruit gepeuterd. Wat zouden jullie adviseren?

@Koen: het pakje is gisteren gearriveert. Hartelijk bedankt!! Bij deze toon ik jullie een van de stukken, die jij mij gestuurt had: Het gaat om de tweede, en onbekendere soort van het genus Ubaghsia: Ubaghsia ornata (Goldfuss, 1826).
Deze soort vormt – in tegenstelling tot U. reticulata (Ubaghs, 1865) – geen netwerk van vertakte buisjes, die de autozooecia overwoekeren en als "tertiary front wall" benoemd worden. De zooecia zijn verder niet zo zeer gedefineerd. De soort toont een eenvoudigere en minimalere frontale wand met weiniger costae en pelmata.

Zo, nu effe slapen gaan

Groeten,
Oliver

[Bewerkt door hubertus68 op 25-04-2016 om 22:23 NL]

[Lugo]

Oliver,

dit wordt wel spannend.
Op jouw foto's zijn al heel wat details te zien, maar ik kan er in komen dat een SEM beeld toch nog meer informatie zal prijsgeven.

Interessant verhaal ook hoe dit juweeltje aan de vergetelheid en de vuilbak is ontsnapt.

Ik begrijp jouw vraag over de risico's bij het transport van deze fragiele stukjes, maar een oplossing om breuken te voorkomen, heb ik niet.
Toch denk ik dat ze redelijk veilig zitten in de capsules, die jij gebruikt. Desnoods kan je die capsules bij vervoer nog schokabsorberend inpakken.

groeten

Luc

[Lugo]

Oliver,

die Ubaghsia ornata ben ik nog niet tegengekomen; deze is inderdaad minder gedetailleerd dan zijn broertje, maar toch heel mooi.

Ik heb vandaag ook nog een paar specimen uit de Meerssen Member van ENCI gefotografeerd:

Foto 1 & 2: voorzijde en achterzijde van wat ik gedetermineerd heb ( met enig voorbehoud ) als Idmonea macilenta von Hagenow, 1851.

Foto 3 : Ceriopora cavernosa von Hagenow, 1851.
Lijkt op naast mekaar groeiende paddenstoelen, verbonden door verschillende overhangende huidlaagjes.

Foto 4 : ?? geen idee wat dit kan zijn. Ik heb een drietal van deze schijfjes gevonden tot nu toe.
Het lijken halve schoteltjes die schuin oplopen en tussen de ribben aan de hoogste kant zitten de mondjes.
De onderkant is heel glad en vlak.

Foto 5 & 6: ook een vraagteken: zeer onregelmatige vorm met vele vlakken. Bij een aantal mondopeningen zitten kleine stekeltjes, die de mondopening lijken te omvatten.

Lugo