Bryozoa uit het Limburgse Krijt (Deel 2)

[hubertus68]

Hoi Luc,

ik was vergeten te schrijven dat deze stukken uit de graafgangen van de Meerssen kalk komen. Daar kom ik ze wel al eens tegen.
Ik zal jou bij de volgende gelegenheid een exemplaar van beide soorten meebrengen.

Beste Groeten,
Oliver

[Lugo]

Hoi Oliver,

bedankt voor de bijkomende info en voor het mooie aanbod.
Ondertussen heb ik weer een paar specimen op foto gezet. Maar zelfs na heel wat speurwerk blijf ik toch twijfelen over mijn determinatie.
Van het eerste exemplaar kon ik alleen een foto vinden van een specimen dat er heel erg op gelijkt. Het gaat over foto 9 in tafel 8 van Voigt's Morphologische und stratigraphische untersuchungen über die Bryozoenfauna der oberen Kreide ( 1930 ). Voor de beschrijving verwijst hij naar het werk van Ubaghs ( dat ik niet in mijn bezit heb ).
Ubaghs determineert deze soort als Callopora binkhorsti ( Ubaghs, 1879 ). Vooral opvallend is de kleine "deuk" boven elke mondopening, die een soort lidtekens zouden zijn van de verdwenen ovicellen???

Van het specimen op foto 2 vermoed ik dat het een Escharifora mülleri ( von Hagenow, 1851 ) is . Opvallend zijn de half cirkelvormige mondopeningen, die in schuine rijen zijn gerangschikt en de talrijke poriën, die op de frontale wand van elke cel aanwezig zijn.

Beste groeten

Lugo

[hubertus68]

Hoi Luc,

de eerste is een moeielijke. Ik heb het genoemde werk van Ubaghs ook niet. Het zou inderdaad een Callopora kunnen zijn, maar ik durf het op het moment niet te zeggen. De groeves boven de aperturae zijn resten van ovicellen. Wat mij opvalt is dat sommige zooecia twee zulke groeves tonen. Het lijkt erop dat er twee kolonieen van dezelfde soort in elkaar gegroeid zijn, of dat er een onderbreking in het groeiproces gebeurde, waardoor de zooecia hun groeidirectie veranderd hebben. Vreemd! Ik zal nog eens de boeken induiken...

Wat het tweede stuk betreft: dit is volgens mij inderdaad een Escharifora mülleri, maar niet vanwegens het kenmerk dat de frontale wand met porieen perforeerd is, want dit zie ik bij jouw stuk niet. Dit zou trouwens ook eerder een kenmerk voor E. quoyiana zijn. Wat ik wel herken is een diffuse verdeling van diverse, kwa grootte verschillende porieen op de rand van de zooecia. Een klein probleem is dat ik geen duidelijke avicularia zie. Maar dit zou ook aan het feit kunnen liggen dat het stuk tamelijk verkalkt is. Ik zou het dus op Escharifora sp. houden.

Beste Groeten,
Oliver

[Lugo]

Hoi Oliver,

bedankt voor jouw feedback.
Het is inderdaad juist dat er soms resten van twee ovicellen bij een zooecium lijken te horen. Maar ik heb niet de indruk dat er twee specimen in mekaar zijn gegroeid.
Het fragment is duidelijk en zuiver bilamellair; een veranderde groeirichting zou wel een verklaring kunnen zijn voor deze onregelmatigheden.

Op het tweede specimen mis ik ook de zeer specifieke langwerpige avicularia, die een determinatie beter zouden ondersteunen.
Dus hou ik het voorlopig maar op Escharifora sp.

Beste groeten

Lugo

[hubertus68]

Hoi Luc,

ik heb nog eens een beetje gerechercheerd naar het eerste stuk van de laatst getoonde kolonien. Ik kom niet verder dan Callopora sp.. Kun jij misschien resten van aperturale stekels zien, die voor Callopora typisch zijn? Maar het op Callopora sp. te houden is heus niet erg. Jij zou niet denken hoeveel stukken ik niet, of alleen op geslacht-niveau gedetermineerd heb. D'Orbigny beschrijft een soort, die hij "Flustrellaria heteropora" noemt (pl. 723, fig. 15). Deze heet nu Callotrypa heteropora (Hall, 1874). Ik ben echter niet zeker.

Het hier getoonde stuk (foto 1) is zo eentje: ik heb geen enkel idee! Ik dacht eerst: een vreemd gevormde en verkalkde Onychocella sexangularis, maar dat kan niet kloppen. Vooral omdat het fragment ronde intrazooeciale ?avicularia of resten van ?ovicellen toont. Dan dacht ik dat ik op een binnenkant van een kolonie kijk, maar ook dat klopt niet. De andere kant ziet precies hetzelfde uit. Het is een bilamellaire kolonie. Geen idee!

Wat ik wel op naam gebracht heb is het stuk dat ik een paar posts eerder getoond had (foto 2). Hier gaat het om Ellisina rhomboidalis (d'Orbigny, 1852).


alvast bedankt en beste groeten,
Oliver


[Bewerkt door hubertus68 op 06-11-2016 om 22:13 NL]

[Lugo]

Hoi Oliver,

bedankt om tijd te steken in dat speurwerk. Het is niet zo eenvoudig om de weg te zoeken in de soms tegenstrijdige informatie van verschillende auteurs.

Ik kan geen lidtekens vinden van verdwenen aperturale stekels, ook niet onder de bino.
Dan is het misschien ook geen Callopora sp.

De Calloptrypa heteropora, die jij vernoemt, vind ik terug als een vroeg-devone soort? Kan dit dan een gecorrigeerde naam zijn voor de Flustrellaria heteropora van D'Orbigny?
Op de tekening van d'Orbigny zijn ook geen sporen te merken van de aperturale stekels.
Het blijft dus ingewikkeld.

Jouw eerste foto toont inderdaad een vreemd specimen, vooral omwille van die kleine ronde avicularia of resten van ??. Ook de scherpe randen van de zooecia zijn opvallend.
Ik ga in elk geval ook op zoek in mijn literatuur om een vergelijkbaar specimen te vinden.
Het is wel knap dat je het exemplaar op foto 2 hebt kunnen determineren. Proficiat.

Beste groeten

Lugo

[hubertus68]

Lugo schreef:
De Calloptrypa heteropora, die jij vernoemt, vind ik terug als een vroeg-devone soort? Kan dit dan een gecorrigeerde naam zijn voor de Flustrellaria heteropora van D'Orbigny?

Hoi Luc,

het is inderdaad verwarrend. Er curseren diverse geslachtnamen en ik ben niet op de hoogte welke naam actueel is. Er bestaat ook een Callopora heteropora en een Membranipora heteropora, maar die blijken niet in gebruik te zijn. Geen idee!

Bij deze twee soorten uit de graafgangen van de Meerssen kalk. Beide heb ik de vergane dagen gevonden.

De eerste soort is de algemeen voorkomende cribrimorphe soort Ubaghsia reticulata (Ubaghs, 1865).
De reden waarvoor ik deze nog eens toon is omdat het specimen een goed voorbeeld voor de vorming van een "tertiaere wand" (tertiary frontal wall) is. Op foto 1 zien jullie een ander specimen van dezelfde soort met een cel, die lange buizen naast en boven de mondopening gevormt heeft. Deze groeien in vervolg naar boven. Op foto 2 (opname van een zijkant) zijn de buizen van meerdere cellen samengegroeit en er onstaat een vertakt netwerk, dat uitendelijk een massief dak boven de hele kolonie laat ontstaan (foto 3).

Op foto 4 heb ik een specimen bijgevoegd dat ik niet zeker op naam kan brengen. Het lijkt het meest op Carinifer (Stellocavea) trenkneri (Hamm, 1881).

Veel plezier en beste Groeten,
Oliver

[Lugo]

Hoi Oliver,

dit is een zeer mooie illustratie van de wijze waarop de tertiaire wand bij die Ubaghsia reticula wordt opgebouwd. Bedankt voor die uitleg.
Toevallig had ik vandaag nog een foto genomen van een Ubaghsia reticulata, waar die wand nagenoeg volledig verdwenen is. ( zie eerste foto ).
Wat de Stellocavea trenkneri ( Hamm, 1881 ) betreft, durf ik niets te zeggen. Tot nu toe kon ik deze soort nog niet terugvinden in mijn literatuur.

Zelf heb ik vandaag ook nog wat foto's gemaakt, maar de determinatie is weer onzeker.
Foto 2 is mogelijk Stamenocella scindulata (v. Hagenow, 1851 ).
Vermoedelijk is het specimen op foto 3 een Lichenopora cavernosa (v. Hagenow, 1851 )
Het exemplaar op de vierde foto lijkt erg op een specimen, hier wat hoger afgebeeld. Maar dit is duidelijk monolamellair in tegenstelling tot dat eerder geplaatst fragment.
Op de laatste afbeelding staat tenslotte een incrustrerende soort, maar ook hier durf ik mij niet wagen aan een determinatie.

Beste groeten

Lugo

[KoenJ]

Hoi Lugo,

die Lichenopora cavernosa is mooi zeg!

[hubertus68]

Het bedoelde specimen is geen L. cavernosa, maar het is desalnietemin erg mooi.
Ik zal de komende dagen reageren op de foto's.

Beste Groeten,
Oliver