Foraminiferen Emael-member Limburgse Krijt

[KoenJ]

Ik ga mijn eigen determinatie nog even ter discussie stellen. Hofker beschrijft de apertuur van G. umbilicatiformis als een laag boogje, enigszins naar de ventrale zijde (op de foto onder) toe. Hier te zien, maar het lijkt of de apertuur ook naar de dorsale zijde doorloopt naar de umbilicus toe en daar nog een stukje met de winding mee terugloopt.
Dit komt redelijk overeen met de beschrijving die Loeblich & Tappan (1988) geven voor de apertuur van het genus Anomalinoides . Echter, wat ik ook zo lees zou dat genus weer veel opgeblazenere kamers moeten hebben. Ienemienemutte?

[RobertSpeijer]

Dag Koen

Bij Gavelinella is de apertuur in principe beperkt tot de umbilicale kant. Jouw exemplaar zit qua vorm voor mij eerder tussen Cibicidoides en Anomalinoides in. De laatste kan opgezwollen (laatste) kamers hebben, maar moet dat zeker niet.

Overigens de umbilicus zit normaliter aan de umbilicale (=ventrale) kant, niet aan de spirale (= dorsale) kant, maar het onderscheid tussen spiraal-umbilicaal is door die doorlopende apertuur aan de spirale kant niet altijd eenduidig bij deze genera.

[KoenJ]

Hoi Robert,
Het verschil tussen beide zijden is inderdaad moeilijk te zien. Ook bij afwezigheid van een duidelijke umbilicus. Ik heb Loeblich & Tappan (1988 ) er nog eens bijgepakt. Anomalinoides en Gyroidinoides vertonen veel overeenkomsten in de omschrijving. Voornaamste verschil zit natuurlijk erin dat bij A de umilicale zijde de platte kant is, terwijl dit bij G juist de bolle (convexe) kant is. Verder is de vorm van de schaal (test) bij A. 'low trochospiral' en bij G. 'trochospiral'. De sutures worden bij A gebogen genoemd, en bij G radiaal en heel licht gebogen. Verder noemen L&T de apertuur van A een 'arch' en bij G een 'slit'.
Hierboven heb ik het exemplaar wat ter doscussie staat vergeleken met mijn eerdere Gyroidinoides (bij de eerste twee is dat het linkse exemplaar, bij de laatste de rechtse). Te zien valt dat het discussie-exemplaar niet sterk trochospiraal is, behoorlijk gebogen suturus heeft, en dat de apertuur toch meer een boog is dan bij het andere exemplaar. Op basis van L&T durf ik wat dat betreft het exemplaar wel als Anomalinoides (Brotzen, 1942) te benoemen.

[RobertSpeijer]

Dag Koen

Nog een verschil tussen Anomalinoides (en Gavelinella, Cibicidoides, Cibicides e.d.) enerzijds en Gyroidonoides (en Gyroidina, Valvalabamina, Hansenisca, Alabamina, e.d.) anderzijds is dat de eerste groep altijd duidelijke (grote) porien heeft, minimaal aan 1 kant, vaak aan beide kanten. De tweede groep heeft altijd hele fijne porien, die je met een lichtmicroscoop eigenlijk niet kunt zien. Ik gebruik dit eenvoudige onderscheid als eerste kenmerk voor de opdeling van alle trochspirale vormen.

[KoenJ]

Hoi Robert,

Dat is een goed onderscheidend kenmerk wat je daar noemt. Hierboven zie je foto's waarbij ik daar op heb proberen te letten. De foto's zijn met 90x vergroting lichtmicroscoop genomen, en daarna nog behoorlijk digitaal vergroot, en digitaal bewerkt om eventuele poriën duidelijk naar voren te laten komen.
Alleen bij de eerste foto zie je poriën, maar deze zijn volgens mij postmortem ontstaan. Er zijn zo dus geen poriën te zien. Zou evt fossilisatie nog invloed kunnen hebben op het wel of niet zichtbaar zijn van poriën? Ik begin te geloven dat deze alleen te determineren zijn adhv SEM-foto's. Misschoen mijn vrouw maar 's vragen of we de auto niet zullen verkopen...

[KoenJ]

In navolging van vorige post nog deze foram van iets minder dan 0,1 mm. Hij lijkt mij toch iets van poriën te hebben, maar ik vind het onder de microscoop lastig om onderscheid te maken tussen poriën en het materiaal van de schaal.
Wat bij deze wel te zien is, is dat de buitenkant ('peripheral outline') van de schaal een beetje gelobt is, iets wat L&T als kenmerk noemen van Anomalinoides. Wat ik me wel nog afvraag of de schaal van deze niet als 'hyaline' beschouwd moet worden ipv 'calcareous' (wat L&T als kenmerk van zowel Anomalinoides als Gyroidinoides noemen).

[RobertSpeijer]

Dag Koen

Je exemplaren doen mij sterk denken aan wat ik ooit onder de naam Cibicides bosqueti heb uitgepikt om stabiele isotopensamenstelling te meten (Schmitz & Speijer 1996 in good old Geologie en Mijnbouw - te vinden op mijn ResearchGate pagina's). Of dit ook de best passende naam is, weet ik niet.

Ik denk toch dat de bovenste foto en de derde van de eerste reeks porien laat zien. Misschien zijn ze wel secundair door oplossing vergroot. Nematoden maken vermoedelijk ook dit soort gaten, maar het verschil is bij dit exemplaar met een lichtmicroscoop waarschijnlijk niet te zien. Bij een Gyroidinoides is het verschil in grootte wel heel duidelijk (zie foto).

Dit brengt mij tot de volgende gouden tip om porien goed zichtbaar te maken: Gebruik een penseel met wat blauwe inkt. In eerste instantie zal het exemplaar volledig donkerblauw worden, maar als je daarna de inkt weer verwijdert, blijven de porien mooi donker in goed contrast met de buitenwand. Laat maar weten of het werkt.

Tot slot: hyalien zegt iets over de interne (transparante) kristalstructuur van het calciet van de schaal. Calcareous betreft de chemische samenstelling van de schaal: kalkig (calciet). Hyalien is altijd kalkig, maar andersom geldt dit niet

Succes maar weer!

[Edited by RobertSpeijer on 04-02-2017 at 23:43 GMT +1]

[KoenJ]

Hoi Robert,

Die tip van de inkt had je inderdaad al eens eerder genoemd. Dit keer een van de wateroplosbare viltstiften van de kinderen gepakt, en zie het resultaat. Er zijn aan de umbilicale zijde zijn inderdaad duidelijke poriën te zien. Aan de spirale zijde niet. Hofker omschrijft dat als kenmerk van Gavelinella umbilicatiformis, maar ik zie dit ook wel eens bij plaatjes van Anomalinoides.

Nadeel van deze actie is dat dit exemplaar nu verdwenen is. Ik dacht dat hij nat was, durfde de penseel niet te nat te maken, en toen ik hem wilde picken was hij foetsie.

Nog even over die nematoden: zijn alle gaatjes op jouw foto gemaakt door nematoden?

[Bewerkt door KoenJ op 07-02-2017 om 21:56 NL]

[RobertSpeijer]

Dag Koen

Niet getreurd! Ik neem aan dat je nog wel betere exemplaren zult vinden.

Zover ik weet, zijn nematodenboorgaten nooit proefondervindelijk aangetoond voor moderne forams. Het is dus eerder een onbewezen hypothese en voor fossiele exemplaren slechts een aanname.

[Edited by RobertSpeijer on 12-02-2017 at 23:19 GMT +1]

[KoenJ]

Wel interessant die mogelijke predatie op forams. Er valt nog zoveel te ontdekken aan deze creatuurtjes!
Overigens treur ik niet om het verlies van bovenstaande blauwe smurf, maar vind ik het jammer omdat ik probeer assemblage-cijfers uit dit monster te krijgen. En dan wil ik graag alle bevindingen bewaren ter toekomstige controle.
Hierboven trouwens nog wat foto's van een ander exemplaar van wat ik op pagina 1 van dit topic als Gavelinella cf. Umbilicatiformis benoemd heb. Met mijn nieuwe microscoop zag ik dat aan de spirale zijde de suturen verdikt zijn. Het zijn eigenlijk een soort ribbels. Dit is enigszins te zien op foto 2. Ik denk dat ik beide exemplaren wegschrijf onder Gavelinella sp. Soortnaam vind ik echt te ver gaan; er kan volgens mij zoveel verschil zitten tussen de morphotypes dat soortnamen echt hopeloos zijn.