Gotland-reis : 2 - 23 mei 2024

[Spongebob]

Dank je Jeroen!

Modiodonta (ex-Modiolopsis) gothlandicus met algenbegroeiïng Halla-kalksteen Gothemhammar

Hier enkele vondsten van Gothemhammar. Sommige een beetje onscherp, maar ik kan niet meer uit mijn Aldi-microscoopje halen.

Calymene pygidium GothemhammarStill0111.jpg (106.27 KiB) 2139 keer bekeken

Voor wat betreft de kleine ostracoden moesten we wel een aantal strandstenen doorslaan
Gelukkig zaten in vrijwel iedere steen wel een paar exemplaren, zodat de 'schade' beperkt bleef. Maar toch....

Beyrichia - mannetjes en een vouwtje links met broedbuidel

Plotseling stond er een Zweed naast me die (vriendelijk) vroeg wat wij aan het doen waren. Ik heb hem uitgelegd dat we op zoek waren naar kleine fossielen in de stenen en hij was meteen erg geïnteresseerd. Thuis hadden ze een tv-programma gezien over de fossielen van Gotland. Uiteindelijk ging hij met enkele door ons gevonden exemplaren naar huis om aan zijn kleinkind te geven

[Spongebob]

Kettingkoraal Catenipora - Södra Hällarna

Het uitpakken van de vondsten en het verwerken ervan gaat niet snel. Ook omdat er nog heel wat prepareerwerk te wachten staat.
Heeft ook geen enkele haast.
De regen van de afgelopen dagen leek me heel geschikt om een kettingkoraal een beetje vrij te wassen van los sediment. Liggend op de container ging dat alvast aardig en een laagje los kalk verzamelde zich op het deksel. Vanmorgen kwam ik erachter dat ik een fout had gemaakt!
In het sediment onder het fossiel lagen namelijk twee (en een halve) minieme ‘rijstkorreltjes’.
Het zijn de skeletelementjes van zachte koralen, Alcyonacea, oftewel octokoralen.

Atractosella cataractaca Visby-mergel Södra Hällarna.jpg (40.94 KiB) 2123 keer bekeken

Deze mini-dingetjes (Atractosella cataractaca) die na het afsterven en uiteenvallen van het organisme over de zeebodem worden verspreid zijn niet zeldzaam. Ik heb deze ook al aangetroffen bij vroegere vondsten maar kon deze nooit lospeuteren. Ze zijn namelijk van calciet en breken meteen als ze nog een klein beetje vastzitten.
https://www.paleontica.org/fossildb/fossil/10016

Domdomtom!
Waarom heb je niet een zakje kalkslib meegenomen van het strand?

Ik wil terug!

[Spongebob]

Karlsö-eilanden verscholen door 'zeevlam'

We waren nu inmiddels een week onderweg en voor de Hemelvaartsdag kozen we Djauvik (in hoog-Zweeds: Djupvik) als zoeklocatie. Het ligt precies tegenover de twee Karlsö-eilanden die op dat moment door zeevlam in de mist verscholen lagen.

Er is een prachtig, 4m hoog profiel ontsloten van horizontaal strak gelaagde Mulde-mergel en kalksteen. Deze staat bekend om erg mooie fossielen, zoals zilverkleurige Leptaena-brachiopoden en complete, opgerolde trilobieten.

Leptaena depressa

Helaas waren met name de trilobieten erg bang voor ons of voor de koude zeevlam en kropen diep weg in het klif.
Of zou het zijn dat er op deze bekende vindplaats al vele verzamelaars voor ons zijn geweest?

[Spongebob]

Toch nog een (te prepareren) trilo van Djauvik/Djupvik

[Spongebob]

Tofta-Skutfält

Screenshot 2024-06-14 at 13-29-31 tofta-karta.pdf.png (41.27 KiB) 2026 keer bekeken

Screenshot 2024-06-14 at 13-31-54 tofta-bilaga-6-rutin-for-civil-verksamhet-pa-skjutfaltet.pdf.png (165.56 KiB) 2026 keer bekeken

Hemelvaartsdag deed wel zijn eer aan, want dit weekend zou het Tofta-Skjutfält opengesteld zijn van vrijdag tot en met zondag en misschien waren de militairen zo vlot dat de slagboom aan het eind van de donderdag al opengezet werd. Poetin was nog niet in de buurt en alzo geschiedde….
Wij konden diezelfde avond al terecht bij 'Blåhälls fiskelage'. Voor mijn gevoel ging de ‘hemel’ open!
.

[Spongebob]

Blåhäll
Waarom zo speciaal?
De eerste keer dat ik op Gotland was, in de zomer van 1975, waren we vanwege het zonnige weer een dag op het strand van Tofta. Het was druk en in een gekke bui besloten mijn zwager en ik terug te lopen naar de camping in Kneippbyn. Behoorlijke wandeltocht, maar we hadden de tijd. Iets ten noorden van het zandstrand hebben we bij de vissershuisjes van Gnisvärd naar kleine fossielen gezocht en in plaats van verder langs het stenenstrand te gaan zijn we om de route af te korten het bos ingelopen. Zo gingen we nietsvermoedend dwars door het militaire oefenterrein en hebben daarbij de unieke strandlocatie van Blåhäll gemist. Snik!
.

Tofta Skjutfält

Een ‘trauma’ dat mij jarenlang heeft gekweld.
.

Strandwal

Er ligt op deze plek een grote strandwal met een zeer bijzondere sponzenfauna afkomstig uit de zogenaamde ‘rode lagen’. Dit zijn afzettingen die waarschijnlijk onder water voor de kust liggen en door golfslag op het strand zijn ‘gegooid’ toen het eiland nog dieper lag t.o.v. de zee. Als ouderdom wordt het Telychian aangenomen; het onderste Siluur, nog ouder dan de Onderste Visby-lagen, maar nog nèt geen Ordovicium.
Freek Rhebergen en Joe Botting hebben er een indrukwekkende monografie over geschreven:

s-l1600.jpg (33.99 KiB) 1967 keer bekeken

Meest opmerkelijk hier is een spons met een dennenappel-achtige vorm die ten gevolge van een scherp begrensde verspreiding (endemische gebondenheid) alleen op deze plek kan worden gevonden: Caryoconus gothlandicus. Nergens anders op onze aarde is deze sponssoort ooit aangetroffen!
Dit Hemelvaartweekend kreeg ik gelegenheid mijn wrange smaak na jaren weg te spoelen. En hoewel de kansen op succes inmiddels met de jaren flink zijn geslonken is het gelukt een handvol exemplaren te vinden. Heel, heel diep van binnen was dit het hoofddoel van mijn terugkeer naar Gotland

[sjaak]

dank voor dit mooie verslag!

[Spongebob]

Dankjewel Niels! Ik wil jullie niet vervelen, maar ik ben nog maar halverwege.

Het bezoek aan Gotland was wel een zware beproeving voor de auto. Afgezien van de vele flitspalen zijn de wegen prima en, behalve rond Visby, vooral erg rustig. De binnenwegen zijn vaak verhard met losse stenen. Als het droog is vliegt het stof hoog op achter de auto. Als je een klein model auto hebt, is de relatief hoge ‘middenberm’ riskant want die zit gauw tegen de onderkant van de auto. Gelukkig heeft de uitlaat het volgehouden en zijn de banden nog heel. Ik moet er niet aan denken de Toyota-hulpdienst in te schakelen en om ons op een onherbergzaam plekje weer vlot te krijgen.

[marcelwissink]

"ik ben nog maar halverwege"

Dit verveelt zeker niet!

[Jdevries]

Wat een mooie omgeving,
Bedankt voor het delen!