Gotland-reis : 2 - 23 mei 2024

[Spongebob]

Burgsvikzandsteen met Husrygg en Hoburgen op de achtergrond

De zgn. Burgsvikformatie is één van de jongste afzettingen van Gotland, heeft een totale dikte van wel 50 meter en is alleen aan deze smalle kuststrook bij Kettelvik goed ontsloten. Mooi zijn hier de zandsteenlagen te zien; gelijkmatig afgezet onder rustige omstandigheden. Er zijn hier fossiele visresten, fossielen van kwallen en zeesterren en zelfs van (zeer vroege) landplanten gevonden (https://www.cbc.ca/news/science/oldest- ... -1.3474248), maar die waren voor ons niet weggelegd. Wel is het gelukt om in het losse materiaal van de iets jongere Burgsvik-ooliet de schelp Pteronitella te vinden en levenssporen, mogelijk van grondelende vissen en dat is toch ook leuk.

Pteronitella retroflexa - Kettelvik

Verderop via de prachtige kustweg langs het natuurreservaat Husrygg naar het zuiden bevindt zich de imposante kalksteenheuvel van Hoburgen; een geliefde plek, ook voor de eilanders zelf die hier eind mei de geelbloeiende Voorjaarsadonis (Adonis vernalis) komen bewonderen. Helaas waren wij nog iets te vroeg voor deze belevenis. Na parkeren op de ruime parkeerplaats bleek dat we met de auto vlak voor een steenkist uit de prehistorie stonden.

Steenkist

Om ook een indruk te krijgen van de Hamra/Sundre Formatie zijn we om de heuvel heen gelopen. Daarbij de ‘reus’ Hoburgubben ontmoet en zijn ‘slaapkamer’grot gezien.

Hoburgsgubben (met roodgeverfde neus)

'Slaapkamer' van de reus

Zandsteenplooiing

[Spongebob]

Korstmos

Tenslotte wilden we nog een bezoek brengen aan de ‘Guldstenen’ die hier in de directe nabijheid moest liggen/staan; de ‘goudsteen’, zoals die vroeger door de boeren uit de omgeving werd genoemd. Een merkwaardige steen, heel anders dan die in de omgeving en goudkleurig glimmend in het zonlicht. Men veronderstelde dat hieruit zelfs goud uit te winnen viel…

Zuid-Gotland met vuurtoren van Hoburgen in de verte

Deze te vinden was echter niet gemakkelijk. Een Zweedse motorrijder die vaak op Gotland kwam en een plaatselijke medewerker in het restaurant trokken hun schouders op. Ze hadden beiden nog nooit iets gehoord over zo’n steen. Dus moesten we zelf op zoek. Daarbij kwamen we terecht bij de vuurtoren en met een boog weer terug naar het Husrygg-natuurreservaat. Bijna ten einde raad zagen we tenslotte toch een vervallen aanwijzer langs het pad: ‘Gullstainen’.

Carl_von_Linné Carolus Linnaeus 1775 Alexander Roslin - Nationalmuseum press photo - Wikipedia de vrije encyclopedie.jpg (9.81 KiB) 4559 keer bekeken

Toen Carl von Linné (Linnaeus), de vermaarde Zweedse wetenschapper, hier in 1741 tijdens zijn studiereis op Gotland hier voorbijkwam, werd hij door de plaatselijke bevolking geattendeerd op het bestaan van deze uitzonderlijke steen. Uiteindelijk werd vastgesteld dat het om een Åland-rapakivi ging, maar hoe die hier ver van de Ålandseilanden terecht kon komen, dat was destijds nog een niet te beantwoorden vraag.

In het Fins betekent rapakivi: ‘rotte steen’. Het zijn granietporfieren die gemakkelijk verweren. Deze zijn in de IJstijd door het landijs algemeen verspreid over een uitgestrekt gebied (bijv. Noord-Nederland); in dit geval ook op Gotland. Deze steen ligt nu al duizenden jaren onbeschut aan weer en wind blootgesteld. De strenge winters en vooral de warme zonnestralen laten de steen eroderen. Dit is vooral aan de zuidzijde van de steen te zien. Inmiddels heeft zich een heuvel rondom gevormd met alleen resten van het zwerfsteenblok.

[Spongebob]

Ludlow - de jongste afzettingen op Gotland

Ludlow a.png (20.04 KiB) 4546 keer bekeken

Om de dag in het zuiden vol te maken kozen we ervoor om het Holmhallar raukveld te schrappen en een bezoek aan Näsudden te brengen, waarmee we de 4 jongste formaties van Gotland hebben afgedekt. Bij het windmolenpark van Näsudden kunnen namelijk heel gemakkelijk fossielen uit de Eke-mergel verzameld worden.

Vaak hebben deze als groeikern gediend voor cyanobacteriën, ingepakt door kalkalgen en zijn zgn. ‘oncoïden’ geworden. Aan de ene kant jammer dat je ze door de onregelmatige kalkkorsten niet meer goed kunt herkennen (lijken wel mummies), maar ook bijzonder interessant vanwege het Lau-event en de barre levensomstandigheden die zulk een uitbundige algenbloei mogelijk maakte.

[scherven]

Wat een prachtige verhalen maak je. Voor al je foto werk is heel mooi. de Toeristen vereniging daar mag wel trots zijn. Als ik zo kijk wat er te zien is krijg ik de kriebels. Maar ja de leeftijd laat het niet meer toe. Ben-Lochem

[Spongebob]

Dankjewel Ben!
Ik moet zeggen dat ik dit ook doe om de opgedane ervaringen, foto's en vondsten te verwerken. De meeste foto's heb ik met m'n mobiel gemaakt, omdat dat makkelijker was, het een groothoeklens heeft en omdat ik de camera liever niet in een rugzak met stenen vervoer. Nu moet ik wel de fotonaam/datum van elke foto bewerken en rangschikken en vaak ook de horizon van de zee rechtzetten. Inmiddels ligt de garage bezaaid met fossielen per vindplaats en een groot deel moet nog worden uitgepakt. Goed dat ik nu met pensioen ben

Laat je vooral niet tegnhouden om een reis naar Gotland te plannen. Het is er echt geweldig!
http://www.webbkameror.se/webbkameror/v ... /index.php

[Hidde]

Heerlijk om dit reisverslag te lezen. Interessante vondsten en mooie verhalen. Hopelijk is het nog niet klaar

[hubertus68]

Ja, dit was een heel mooi en interessant verslag Tom. Bedankt om dit met ons te delen.

[Spongebob]

Hopelijk is het nog niet klaar

nee, nog een week te gaan...

Centrum Näsudden

Näsudden was een gehucht met enkele verspreid liggende boerderijen, maar ze hadden wel een echt centrum
De dag erop zijn we weer naar een paar locaties aan de noordwestkust geweest. Telkens weer bij een pittoreske vissersnederzetting.

Hallshuk

Nyhamn

De weersomstandigheden waren inmiddels meer dan perfect. We moesten bij de koele zeewind oppassen voor de kracht van de zon en dus steeds zonnebrandcrème gebruiken. Voor je het in de gaten hebt, is je huid verbrand.
Bovendien kwam mijn in 2022 (aan het strand bij Wimereux!) gevonden zonnehoed nu goed van pas

Carpospongia globosa - Ordovicische zwerfsteenspons van Brissund

's Avonds na het eten nog even gewandeld aan het strand. Zomaar weer een aardige Ordovicische spons kunnen oprapen en daarna genoten van de zonsondergang. (Let op de rustige 'spiegelzee'!)

[Carboon]

Heel leuk verslag!

[Jasper den Otter]

Leuk verslag! Ik verheug me op de volgende dagen Tom!

gr. jasper