Artikel: \"Urker visser in de woestijn\"

[Knarf]

Urker visser in de woestijn

Hoe Klaas Post de wetenschap veranderde

Een Urker visser die in de woestijn zoekt naar fossielen van zeedieren. Klaas Post uit Urk heeft met zijn hobby een wetenschappelijke reputatie verworven. Klaas Post werkt in de visindustrie, maar is ook amateur-paleontoloog. Hij ontdekt regelmatig nieuwe soorten prehistorische mariene zoogdieren. Zo ontdekte hij dit jaar in de Ica woestijn in Peru (die twee miljoen jaar geleden nog oceaanbodem was) een nieuwe soort spitssnuitdolfijn. ‘We vonden een complete schedel met een bek met dertig tanden aan iedere kant. Hij dateert van twaalf tot veertien miljoen jaar geleden.’ Een eerdere expeditie naar Zuid-Afrika had al tien nieuwe soorten spitsdolfijnen opgeleverd. Zijn vondsten verschijnen binnenkort in Geobios, het vakblad van de European Paleontological Association. Eigenlijk is het helemaal niet vreemd dat iemand uit Urk zich met paleontologie bezighoudt. Vissers treffen al sinds tijden fossielen in hun netten aan. Het zuidelijk deel van de Noordzee was tijdens de ijstijden droog land. Zo kon het in de jaren zestig gebeuren dat een oom van Post een gewei van een prehistorisch edelhert opviste en aan zijn neefje gaf. Maar Urkers zijn gelovige mensen en hun geloof zegt dat de aarde zesduizend jaar geleden is geschapen. Dat weerhoudt veel Urkers ervan zich met paleontologie bezig te houden. Post ziet dat ruimer: ‘Op de hbs in Emmeloord leende ik boeken over het onderwerp uit de bibliotheek. Toen begon ik te verzamelen.’

Oude liefhebberij
Maar toen ‘de hormonen begonnen op te spelen’ koos hij toch voor ‘de vis’. Na enkele jaren varen, omzwervingen in het buitenland en werk in het familiebedrijf, richtte Post in 1991 een im- en exportbedrijf in visproducten op. En hij pakte zijn oude liefhebberij weer op. Hij haalde zijn oude verzameling, die zijn vader in de schuur had bewaard, tevoorschijn, verdiepte zich in de literatuur, werd lid van de Werkgroep Pleistocene Zoogdieren (WPZ, een vereniging van professionele en amateurpaleontologen) en besloot zich te specialiseren in zeezoogdieren, zoals walrussen en walvissen. ‘Hier was meer wetenschappelijke winst te boeken dan met landzoogdieren. Toen konden ze van een bot alleen zeggen dat het van een walvisachtige was, maar niet van welke soort.’ Hij zette een systeem op om aan fossielen uit de Noordzee te komen. ‘De vissers gooiden de meeste fossielen die in hun sleepnetten terecht waren gekomen weer overboord. Behalve mammoettanden, die hielden ze voor de handel. Nu bewaren ze alle fossielen, tegen een vergoeding. Verder leggen ze de coördinaten vast van de plekken waar ze fossielen opvissen. Iedere vrijdag komen de vondsten naar Urk, waar wij ze selecteren.’

80.000 kilo fossielen
Post laat de opslagruimte zien waar de fossielen worden geselecteerd en geprepareerd. ‘De afgelopen jaren hebben we wel 80.000 kilo binnengekregen.’ Het is het tastbare bewijs dat wat nu de zuidelijke Noordzee is vroeger steppe is geweest. Enkele vondsten van Post hebben de wetenschap veranderd. Zo bleek de onderkaak van een sabeltandtijger 28.000 jaar oud te zijn – terwijl paleontologen dachten dat het dier hier 300.000 jaar geleden was uitgestorven. Fossielen tonen aan dat de kust bezocht werd door zadelrobben, walrussen en beloega’s, de grote witte dolfijnen. Een door hyena’s aangevreten wervel van een blauwe vinvis is het bewijs dat de kust 28.000 jaar geleden nog een diepe verbinding met de oceaan had. En bewerkte botten en stenen werktuigen geven aan dat er op de bodem van de Noordzee ook sporen van menselijke bewoning te vinden moeten zijn. Een mooi voorlopig resultaat van wat deftig het North Sea Project is gaan heten. Post werkt overigens niet alleen. Twee andere amateurs (mammoetdeskundige Dick Mol, werkzaam bij de douane op Schiphol, en steentijddeskundige Jan Glimmerveen, ambtenaar bij het ministerie van Financiën), en drie wetenschappers (Jelle Reumer van het Natuurhistorisch Museum Rotterdam, John de Vos van Naturalis in Leiden en Hans van der Plicht van het C14-laboratorium in Groningen) completeren de club.

Spitssnuitdolfijnen
Voor Post zijn de belangrijkste vragen omtrent prehistorische mariene zoogdieren in en rond de Noordzee wel beantwoord. Hij heeft zijn collectie fossielen geschonken aan het Natuurhistorisch Museum in Rotterdam en heeft zich, samen met onderzoekers Olivier Lambert uit België en Giovanni Bianucci uit Italië, gestort op de evolutie van één familie walvissen, de spitssnuitdolfijnen. ‘Na onze expeditie in Zuid-Afrika, waar net als in Nederland veel fossielen worden opgevist, dachten we dat de spitssnuitdolfijnen zich op het noordelijk en zuidelijk halfrond afzonderlijk hadden geëvolueerd. Maar dat idee hebben we weer moeten laten varen. De vondsten in Peru lijken op die in Europa.’ Nog iets waar ze mee zitten: ‘Bij Zuid-Afrika tref je in het Mioceen (12 miljoen jaar geleden, red.) én nu vrijwel dezelfde verdeling in soorten aan: een heel grote, enkele middelgrote en een paar kleine. Al die soorten eten uitsluitend inktvis. Hadden en hebben die soorten hun eigen visplek? Duikt de een tot bijvoorbeeld 500 meter diepte en de ander tot 2000 meter en nog dieper? Het leidt tot de vraag welke logica achter de evolutie zit. Zit er überhaupt wel logica achter?’

Bron: http://www.depers.nl/wetenschap/106976/ ... stijn.html

[troffelmaniak]

leuk om even een achtergrondje te zien van de man die een paar weekjes geleden met mijn walvis en dolfijnen fossielen in zijn hand stond....

altijd handig om meneer post een mailtje te mogen sturen....scheelt een hoop discussie hier op het net.

bedankt voor een kijkje achter de schermen.

[Gerrit-Jan]

Hoi Knarf,
boeiend verhaal. Leuk om te lezen. Vooral meer van dit soort berichten blijven posten. Ben vaak in Urk geweest en heb me vaak afgevraagd wat er in die grote loods zat

En uhh, gelovige mensen die Urkers en heel gastvrij en gezelligook.



Groet

[Hammerhead]

Hoi Knarf,

leuk dat je dit berichtje hebt geplaatst.
Zelf ben ik ook bij Klaas Post thuis geweest en heb ik in de loods mogen kijken.
Heel indrukwekkend!

Jan