Sigilaria metaalkleur

[drongen]

Op een terril vond ik dit stuk sigilaria. Het heeft een opvallende metaalkleur, het lijkt wel een stuk aluminium. Ik vermoed dat dit te maken heeft met hitte ontwikkeling in de terril. Heeft er iemand een verklaring?

Misschien zou ik dit topic onder geologie moeten plaatsen?

Mvg

Peter

[Alfer]

Het is samen met de planten-massa diep in de aarde samengedrukt en verkoold.

[Carboon]

Volgens mij heeft deze Sigillaria aan een wat hogere temperatuur en mate van compressie bloot gestaan: op basis van de foto durf ik het niet zeker te zeggen, maar dit lijkt me Antraciet. Dat is een hooggradige vorm van steenkool. Denk dat het niet op de terril zo is geworden, maar dat het zo uit de mijn is gekomen. Mooi stuk!

Groet,

Tim

P.S.: Wat foto's van Antraciet ter vergelijk:
http://www2.cedarcrest.edu/academic/bio ... racite.jpg
http://www.city-data.com/forum/attachme ... racite.jpg

Edit: Antraciet is een metamorfe variant van steenkool, en is gedefinieerd op basis van koolstof-inhoud. Waarschijnlijk is dit geen echte antraciet, maar een steenkool die een wat grotere mate van compactie dan gemiddeld heeft ondergaan. In antraciet zou ik eigenlijk geen fossielen meer verwachten... Als je over het stuk wrijft met je vingers, geeft het dan verpoederd kool af?

[Bewerkt door Carboon op 23-10-2008 om 10:57 NL]

[drongen]

Hoi Tim,

ter plaatse dacht ik eerst ook aan een soort kool, maar het materiaal is helemaal niet broos, steviger zelfs dat het doorsnee materiaal van de terril. Ik heb er redelijk hard met de hamer moeten op slaan om het te verkleinen.

Als ik het stuk afborstel, komt er geen stof vrij. Als ik er met de vinger over ga evenmin. Als ik er lang en hard op wrijf, dan zit er wat zwart tussen de nerven van mijn vinger, net genoeg om de tekstuur van de vingerafdruk duidelijk te maken.

Vermoedelijk dus toch een soort kool.

Nog bedankt voor het antwoord Tim en Alfer

Peter

[Arne]

Ik heb thuis een zeer vergelijkbaar stuk.
Ook blinkend zwart en als ik met een mes langs de kant schraap komen er stofwolkjes af. Het is ook heel hard
Volgens mij inderdaad antraciet, het is dan wel vreemd dat er een fossiel in zit.
Maar inderdaad een mooi stuk.

[Carboon]

drongen schreef:
(...) ter plaatse dacht ik eerst ook aan een soort kool, maar het materiaal is helemaal niet broos, steviger zelfs dat het doorsnee materiaal van de terril. (...)
Als ik het stuk afborstel, komt er geen stof vrij. Als ik er met de vinger over ga evenmin. (...)

Het harder zijn en niet afgeven van stof zijn kenmerken die kunnen duiden op Antraciet. Ik blijf het apart vinden dat er een fossiel in zit, maar verder lijkt het toch hooggradig kool. Wat het ook is, ik vind het een mooi en bijzonder stuk!

Groet,
Tim

[Bewerkt door Carboon op 23-10-2008 om 22:32 NL]

[ziepe]

Moeilijk te beoordelen op foto - zoals steeds, maar toch even antwoorden/aanvullen op alle vragen.

even de inkoling op een rijtje:

1- verse plantjes
2- smurrie, turf
3- bruinkool
4- steenkool
5- antraciet
6- grafiet (finaal)


Dit alles is onderhevig aan:

- druk
- temperatuur
- tijd

Wat ons natuurlijk terug naar het verhaal van de terril brengt. Middenin een terril kan de temperatuur oplopen tot zo'n 600 graden of meer - getuige ervan zijn de rookpluimen die je soms ziet opduiken uit een terril. Door deze reactie binnenin wordt sommige 'steenkool' gebakken en krijg je de hardere soorten van terril-vondsten.

Dit ter info.

Z.

[ziepe]

Kan je ook eens een detailfoto nemen van een paar littekens, ze mogen er groot op staan. Nodig voor determinatie. Uit het vuistje zou'k durven denken in de richting van Sigillaria elongata Brogniart 1824. Maar eerst de foto's afwachten natuurlijk =-)

Z.

[ziepe]

Ik heb nog een beetje opzoekwerk gedaan in verband met de rokende terrils, dit is de wetenschappelijke uitleg (of toch voor zover ik die interpreteer) voor de opwarming van de berg:

In de steenhopen kan je stenen vinden die rijk zijn aan ijzer (Fe) en zwavel (S), de combinatie van deze 2 en bovengenoemde druk in de berg kan leiden tot de productie van zwavelzuur. Wanneer dit het geval is en de combinatie zwavelzuur + steenkool zich voor doet krijg je warmte, hitte.
In zo een mate dat het oppervlak van een terril kan oplopen tot 45° en wanneer je 1 meter diep zou graven je temperaturen van reeds 100° C zou meten. (vandaar ook dat er op sommige plaatsen op terrils 's winters ook geen sneeuw ligt...)

Mijn vraag is nu, als ik me goed kan herinneren uit de lessen chemie is zwavelzuur H2SO4 en geen combinatie van S + Fe. Iemand die hier een licht kan op schijnen ?

En nu terug on-topic!

Z.

[Carboon]

Zo te lezen gaat het om de oxidatie van Pyriet (FeS2), een mineraal dat in de meeste carboon-schalies te vinden is. In combinatie met water kan er Zwavelzuur ontstaan (H2SO4):

2 FeS2 + 7 O2 + 2 H2O --> 2 Fe2+ + 4 SO42- + 4 H+. (kun je lezen als: 2 FeSO4 + 2 H2SO4)

Fe2+ kan door-reageren tot:

4 Fe2+ + O2 + 4 H+ --> 4 Fe3+ + 2 H2O,

Fe3+ + 3 H2O --> Fe(OH)3 + 3 H+.

Hierbij komt nog eens een netto 2 H+ per Fe2+ vrij.

Grappig dat terrils zo kunnen opwarmen, hier heb ik nog niet eerder van gehoord. Daar ga ik zeker eens voor de boeken in!

Groet,
Tim

[Bewerkt door Carboon op 24-10-2008 om 08:20 NL]