?Ceratiocernis sp.

[Spongebob]

Een tijdje geleden heb ik in Duitsland een aantal Silurische kalkstenen verzameld. Bij het doorslaan vond ik tussen beyrichiën, brachiopoden en trilobietresten een donkergekleurd langwerpig fossiel. Bij het napluizen van de literatuur, kwam ik alleen in Staringia 2 (Tafel 107) iets soortgelijks tegen: Ceratiocernis sp. Het enige dat ik nu weet is dat het een visrest is. Wie helpt verder?

[Fossielenzoeker]

Hoi Tom

Ik kan je helaas niet verder helpen met de determinatie maar ik heb wel een vraag.

Je hebt het over Silurische kalksteen. Zelf heb ik deze in mijn verzameling onder de naam van Ordovisische kalksteen. Zo heb ik het vroeger geleerd van de geoloog waar ik 'het vak' van geleerd heb.
Welk van de twee benamingen is nu juist?
Van der Lijn heeft het bijv. over Ordovicische Beyrichiënkalk maar ook over Beyrichiënkalk uit de bovenste lagen van het Siluur. Verwarrend dus.

[Bewerkt door Fossielenzoeker op 01-01-2009 om 23:17 NL]

[Spongebob]

De steen komt uit de zgn. "Münsterländische Hauptkiessandzug" bij Rheine en niet uit het WWW-gebied. Sorry, had ik moeten vermelden. Beyrichiënkalk is van Ludlow-ouderdom, dus Boven-Siluur.

Jij dacht natuurlijk: die komt niet verder dan Wilsum

[Bewerkt door Spongebob op 01-01-2009 om 23:12 NL]

[Fossielenzoeker]

Oké, maar wat verstaan we dan onder de Ordivicische kalkstenen?

De Ordivicische kalkstenen die ik heb komen uit Haddorf en Neuenkirchen en dus uit de Munsterlander Kiessandzug!


Heb ik het verkeerd geleerd of gebruik ik een oude benaming of zijn het twee echt verschillende kalkstenen?

[Bewerkt door Fossielenzoeker op 01-01-2009 om 23:25 NL]

[Spongebob]

V.w.b. het WWW-gebied zijn dat de gelige, verkiezelde "kalkstenen" (die dus in het geheel geen kalk meer bevatten); ook wel aangeduid als "Baksteenkalk", maar die naam eigenlijk niet mag dragen.
In het Saale-materiaal komt ook wel echte Ordovicische kalksteen voor, hetgeen je op fossielinhoud en met behulp van de Staringia's kunt classificeren.

[Fossielenzoeker]

Yep, we zijn het met elkaar eens dat de Beyrichienkalksteen uit het Boven-Siluur komt.

De baksteenkalk uit het WWW-gebied wil ik ik hierin niet betrekken want deze is voor mij duidelijk herkenbaar en staat niet ter discussie.

Van der Lijn praat echter in Het Keienboek naast de Silurische Beyrichienkalksteen ook over Ordovicische Beyrichienkalksteen. Voor zover ik weet heb ik in de Munsterlander Kiessandzug alleen Ordovicische kalksteen gevonden waaronder die zonder Beyrichien.
Heb ik deze dan verkeerd benoemd en moet dit Silurisch zijn?
Wat is dan het verschil tussen beide kalkstenen; de geologische periode of herkomstgebieden etc?
Heb jij hier goede literatuur over?


[Bewerkt door Fossielenzoeker op 01-01-2009 om 23:47 NL]

[Spongebob]

De meeste (echte) kalkstenen uit de Kiessandzug zijn van Silurische ouderdom, denk ik. Ze hebben een grijze, grijswitte of soms grijsblauwe kleur en bruisen als je er een druppel zoutzuur op laat vallen. De literatuur die ik gebruik zijn de onvolprezen Staringia's 1, 2 en 5 en Hucke (Einführung in die Geschiebeforschung).
Binnenkort is er weer een GAC-dag in Utrecht. Deze keer over de IJstijden. Een zekere Harry Huisman zal daar ook wel rondlopen. Die weet volgens mij ALLES van dit soort kalkstenen. Tot dan!

[Fossielenzoeker]

Spongebob schreef:
Bij het napluizen van de literatuur, kwam ik alleen in Staringia 2 (Tafel 107) iets soortgelijks tegen: Ceratiocernis sp. Het enige dat ik nu weet is dat het een visrest is. Wie helpt verder?

In Schuif en Boelens (fossielen uit noordelijke zwerfstenen) lees ik op pag. 122 dat Beyrichienkalk met visstekels (Onchus granulatus F.Roem, Boven-Siluur Ludlow) "in Groningen iets meer voor komt dan op andere plaatsen".

Onchus schijnt een stekel te zijn van een haaiachtig vissengeslacht, Climatius.
Deze stekels zijn slank met een vooral bij de top een iets gebogen vorm met afgeronde lengteribben. Aldus Schuif en Boelens.

Ik hoop dat je hier iets mee kunt.

[Bewerkt door Fossielenzoeker op 02-01-2009 om 08:32 NL]

[Spongebob]

Bedankt, Robert!
De Climatius/Onchus van Schuijf en Boelens wordt ook afgebeeld in Hucke (Tafel 22) en is opgeslagen in het Geol. Instituut Groningen.
Is een iets andere stekel, lijkt me.

(N.B. ......en dan te denken dat de locale politiek van de stad Groningen in 2008 de stekker uit het Natuurmuseum heeft getrokken!?!)

[Bewerkt door Spongebob op 02-01-2009 om 14:59 NL]

[Spongebob]

Volgens mij heb ik mijn stekelig probleem vrijwel opgelost. In het tijdschrift Fossilien stond een artikel van dhr. Claus Friis over de "Mosel-Schiefer" en (vrij vertaald) stond daar het volgende in: "De meest aantrekkelijkste fossielen zijn de vinstekels van stekelhaaien uit de onderklasse der Acanthodii. Er worden echter vooral stekels zonder vinresten gevonden. Dit geeft aan dat deze vroege vertegenwoordigers van de gewervelde dieren stekels aan het lichaam bezaten. Deze verdedigingswapens konden lang en smal, kort en gedrongen, gebogen, rond of driehoekig, en van een aanzienlijke omvang (tot wel 50 cm) zijn. Dit laat veronderstellen dat er verschillende soorten van deze grote roofdieren geweest zijn. Misschien waren het vissen die in scholen geleefd hebben, want het zijn, rondom het Duitse Mayen, de meest voorkomende fossielen in de Onder-Devonische “Moezel-leisteen".