Paleontica Community

Bedankt voor de pdf. Dat verklaart al waar de naam vandaan komt.

Groetjes,
Felicia

Hoi Felicia en Sjacobus,

Het geslacht Sigillariophyllum Grand'Eury 1876 (zie "nomenclatural status" in de International Fossil Plant Names Index) wordt gezien als een nomen illegitimum (een onrechtmatige, overbodige naam) van een eerder geldig gepubliceerde naam, namelijk Cyperites Lindley et Hutton 1832.

Dat de naam Cyperites oorspronkelijk is gestoeld op een (oppervlakkige) vergelijking met het recente geslacht Cyperus is geen reden om de naam te laten vallen. Je komt dergelijke historische verwijzingen vrij regelmatig tegen, bijvoorbeeld ook bij het devoongeslacht Zosterophyllum Pennhallow 1892, dat uiteindelijk niets met recente geslacht Zostera (zeegras) te maken bleek te hebben. Bovendien zou, wanneer je grote bezwaren tegen "foute vergelijkingen" hebt, de naam Sigillariophyllum net zo problematisch moeten zijn, want compressiefossielen van dergelijke langwerpige bladeren zijn niet alleen in verband met Sigillaria, maar ook in organische samenhang met Lepidodendron en Asolanus aangetroffen. Ik weet dan ook niet waarom Hans Steur de naam Sigillariophyllum de voorkeur gaf in zijn artikel uit 2004. Mijns inziens is Cyperites correct en meer gangbaar in wetenschappelijke literatuur.

Wat wel zeer interessant is, is dat Afbeelding 3 van Steur (2004), zoals Sjacobus opmerkte, uiterst rechts inderdaad dezelfde "rijen met bobbeltjes" laat zien als op Felicia's stuk. Helaas schrijft Hans Steur hier verder niet over. Misschien loont het de moeite om hem een emailtje te sturen?

Groeten,

Tim

Felicia Carina schreef: ↑28 mar 2025, 22:19 Is Cyperites eigenlijk een aparte soort?
Of zijn het altijd Sigillaria bladeren? Tot nu toe heb ik ze altijd alleen maar naaldvormig gevonden.
Of is die Cyperites misschien de naam voor een bepaald soort bladeren zoals bijvoorbeeld de buitenste?

Het gaat hier om een "vormgeslacht" voor een specifiek onderdeel van de plant. Je kunt het vergelijken met hoe de naam Stigmaria wordt gebruikt voor de ondergrondse delen van verschillende soorten lycopoden (e.g., Sigillaria, Lepidodendron, Lepidophloios). Er bestaat niet zoiets als een "Stigmaria plant", met Stigmaria-bladeren, Stigmaria-takken en Stigmaria-kegels. De naam geldt uitsluitend voor delen van het wortelstelsel. Op een vergelijkbare manier wordt de naam Cyperites gebruikt voor langwerpige, "gras-achtige" bladeren, die in associatie (voor sommige soorten zelfs in organische samenhang) met lycopoden zijn gevonden.

Bedankt Tim voor de duidelijke uitleg.

Even ter conclusie dan:
Cyperites is een soort blad dat bij alle lycopoden kan voorkomen of gewoon voorkomt.

Als je er logisch over nadenkt, zouden dit dan niet de buitenste bladeren of de eerste van de kroon zijn? En hoe breder/groter hoe meer naar de basis/aanhechting toe?
Ik stel me voor dat de naaldvormige bladeren die we vinden dan eerder de toppen en meer smallere bladeren zijn binnen de kruin?
Bij een Sigillaria zie ik het voor me als een soort artisjok, met aan de buitenzijde brede bladeren en binnenin smaller en draadjes. (Ik weet wel dat het er biologisch niets mee te maken heeft, het is puur visueel.)

Zou hier iets juist van zijn?

Het is in elk geval weer een interessant dingetje. Wordt dit weinig gevonden, ik heb het in geen enkele collectie teruggezien.

Ik zou graag Hans Steur een bericht sturen, maar ik heb helaas geen contact gegevens. Misschien kan iemand hiermee helpen?
Als het zo is dat Cyperites bij verschillende lycopoden voorkomt, dan kan het misschien zijn dat die streepjes bij elke soort anders zijn.

Groetjes,
Felicia

mailadres van Hans staat bij het artikel

Ah, bedankt Tom. Ik heb weer goed gekeken…

Hallo Felicia,
Hier vind je al wat antwoorden van Hans Steur zelf.
https://steurh.home.xs4all.nl/engsig/es ... sigillaria

Hallo

Het antwoord van Hans Steur is aangekomen.

Hij heeft een vage herinnering dat hij deze streepjes al eens gezien heeft. Hij kon er echter geen voorbeelden van vinden.
Het enige dat hij kan bedenken is dat het iets met de inwendige structuur van het blad te maken kan hebben.

Het gaat dus eerder de richting van bladstructuren uit.
Maar ik vind er niet genoeg voorbeelden van om goed te kunnen vergelijken, dus de mogelijkheden liggen nog open.

Blijft nog de vraag hoe de dunne naalden die gevonden worden in verband staan met dit soort Cyperites.
Of is dat misschien te speculatief om daar iets over te kunnen zeggen?

Groetjes,
Felicia

Hallo Felicia,
Zo staat het beschreven in de pdf van Hans Steur: De lange bladeren worden aangeduid met de namen Sigillariophyllum of Cyperites. Deze laatste naam werd i n de 1 9 e eeuw, bedacht, omdat men aannam dat het om bladeren van zeggen (cypergrassen) ging.
Lepidodendron bladeren hebben een dubbele nerf, en Sigilaria één. De deukjes in het blad zouden mogelijk : Sigillaria-bladeren hebben aan de onderzijde van het blad namelijk twee lengtegroeven met daarin vertakte haren (trichomen). Of het deze deukjes oplevert is natuurlijk nog niet bewezen volgens diverse bronnen op het net.

Wat je precies met dunne naalden bedoeld weet ik niet.
Ik heb delen uit de tekst van Steur gekopieerd, dus het leest een beetje raar. De pdf had je al toch?

Succes met de speur(spoor) tocht. Ik heb zelf afdrukken van delen van deze boom van de stortplaats uit de Lauramijn in Limburg. Mocht je een antwoord op al je vragen krijgen hoor ik ze graag.

Hallo Sjacobus

Bedankt voor de verdere informatie.
Die trichomen dat is wel een goed idee. Ik ben wel nieuwsgierig welke bronnen op het net het over dit onderwerp hebben? Is daar iets over terug te vinden?

Ik heb wat foto’s gezocht van de dunnere naaldvormige bladeren.



Ook nog enkele foto’s van de blaadjes van Lepidodendron ter vergelijking. Deze zijn altijd korter.


Groetjes,
Felicia