stukje barnsteen / copal met schorsafdrukken?

[erriegraven]

beste allemaal,

onlangs dit brokje op de zm gevonden, het is erg licht en voelt vettig aan, het blijft drijven in zout water, wordt statisch na opwrijven met wol en ruikt bij hete naaldtest, zoetig, kortom ik denk dat het barnsteen/copal is alhoewel copal toch vaak geliger is, maar goed, waar het mij omgaat is aangezien ik niet denk dat dit chemische rotzooi is, de afdrukken op twee zijden, zou het kunnen zijn (als het barnsteen/copal is) dat het adrukken van boom/ planten schors zijn? Heeft iemand een idee hierover wat het zou kunnen zijn, zelf ben ik al aan de slag gegaan maar kon op het internet geen vergelijking vinden, het brokje is overigens ca 2x2x1,5 cm
alvast bedankt!! groeten Errie

[sjaak]

Interessant. Copal is het niet, dat is hele jonge lichte barnsteen.
Het zou dus oude barnsteen kunnen zijn. Ik kan dat van de foto niet zien maar jouw beschrijving past daar wel bij. Ik ben het met je eens dat het op een afdruk van iets plantaardigs lijkt (hoewel het meer schubben lijken dan schors). Aan de andere kant kan ik het niet plaatsen en ook de onregelmatige afdrukken aan weerszijden niet. Toch ziet het er anders uit dan de barnsteen die ik ken. Het kan misschien ook iets zijn dat in de scheepvaart of industrie is gebruikt wat dan die afdruk heeft achtergelaten (verpakking?).

PS
Misschien is het een idee om met klei een positieve afdruk te maken en dan kijken of je daar iets in kan zien?

[Bewerkt door sjaak op 08-02-2018 om 17:30 NL]

[erriegraven]

hallo Sjaak,
ik twijfel ook wel of het barnsteen is, daarom heb ik die testjes gedaan, dat het licht is en op water drijft zegt nog niet veel, maar de combi van alle drie lijkt er wel op te duiden dat het barnsteen betreft, ik heb het ook met een ander stuk barnsteen vergeleken, behalve de kleur is het hetzelfde wat test resultaten betreft. een afdruk van klei is een goed plan ga ik zeker doen, wie weet levert iets op.

groet Errie

[sjaak]

Tja die testjes.... Volgens mij voldoen kunsthars en recent hars daar ook aan. Blijft lastig. Ik hoop dat dit barnsteen is.

[ivok]

ik heb wel eens gelezen dat afdrukken van de schors bewaard kunnen blijven op barnsteen.
echter dit is wel een heel gelijkmatig (kunstmatig) patroon... maar ik ben verre van een boom deskundige

zoetige geur zou duiden op wat recentere hars/copal

ik heb eens een oproep gedaan om barnsteen gevonden aan de kust etc te testen, omdat er geregeld vragen langs kwamen mbt barnsteen aan de nederlandse kust gevonden.

deze oproep leverde helaas maar 2 stukje op

kort door de bocht, hars komt uit de boom, een mengsel van zuren en vluchtige componenten abietinezuur-achtigen en terpenen. De vluchtige componenten verdwijnen als eerst en uiteindelijk fossiliseerd zon'n stukkie hars.
copal is niet geheel of geheel niet gefossiliseerd.
Ik werk zelf met recente hars, dit wordt getapt uit een boom en vervolgens distilleerd men de vluchtige fractie eraf, dan heb je zogenaamde gum rosin of colofonium.

mijn vermoeden was dat copal en gum rosin vrijwel niet te onderscheiden zijn, misschien een beetje op- hardheid...
houdt er rekening mee dat er TONNEN hars vanuit azie en zuid America de hele wereld over worden verscheept.
Veel hiervan komt Europa binnen via de haven van Rotterdam



het resultaat van mijn mini onderzoekje op de stukjes " barnsteen" die ik gekregen had, is total niet significant want... maar 2 stukjes. wel sterkt dit mijn mening dat je barnsteen met analytische methods kan onderscheiden van copal. Maar copal en recente hars....



resultaat
Analyse van 2 monsters.
Na een van de fossielnet beurzen kreeg ik dan eindelijk een tweetal stukjes hars overhandigd.
1 blokje hars uit Polen en 1 blokje hars uit Groningen. Ter vergelijk neem ik een blokje recente Chinese gomhars.
Eerste indruk.
Het Poolse monster, ziet uit als hars zoals ik het ken uit de industrie en zoals de meeste stukjes barnsteen die je op internet langs ziet komen. Alleen al de regio maakt het een potentiele kanshebber voor “echte barnsteen”.
Helaas vind ik het ook erg typisch ruiken en breekt zoals moderne/recente hars. Even op de kookplaat en meteen verspreid de geur van hars zich door het lab. Ik vraag een collega zonder verdere info vooraf om te ruiken… die kijkt me vreemd aan en zegt gomhars
Het Groningse monster, donker erg donker, beetje vuil en er hangt ook nogal wat niet transparant spul aan. Wat zeg ik het blokje is vrijwel niet transparant.
Geur heeft het niet echt, keihard en breekt heel anders dan ik gewend ben. Even op de kookplaat denk ik dennenboom lucht te herkennen, maar een verbrande geur neemt het daar al vlug van over.
Zuurgetal,
Hars is zoals eerder gezegd een mengsel van verschillende zuren. Om het zuurgetal te bepalen lossen we een beetje op in oplosmiddel en titreren met KOH tot kleuromslag (pH neutraal)
CGR = 167mgKOH/g hars Pools = 165mgKOH/g Groningen lost niet op
GPC analyse
Hiermee kunnen we een idee krijgen van Molgewicht en samenstelling, eerst lossen we het materiaal op in Tetrahydrofuraan en dan injecteren we het in het apparaat. De Poolse hars, laat een harszuur piek zijn op de zelfde plek als de chinese gomhars. Ondanks dat THF een “gemeen” oplosmiddel is krijg ik het Groningse stukje niet opgelost.
De Groningse hars lijkt in geen enkel mij beschikbaar oplosmiddel op te lossen, het oplosmiddel krijgt hoogstens een bruinig kleurtje, maar de collega’s willen niet dat ik het test op GPC of GC, omdat ze bang zijn dat ik de kolommen vervuil en dat wordt niet gewaardeerd voor een hobby projectje.
 
FTIR
Voor deze analyse hoef ik niks op te lossen. Een klein beetje van het materiaal wordt vergruisd en op de FTIR gemeten. De analyse resultaten .
Wederom lijken de Poolse Hars en de CGR een copy van elkaar.
De Groningse hars komt er heel anders uit. Deze lijkt toch wel heel sterk op Baltic amber. Ik heb een versimpeld spectra van internet geplukt, maar alles lijkt op de juiste plek te zitten inclusief de “baltic shoulder”.

Conclusie.
Poolse monster, na analyse lijkt goed overeen te komen met moderne gom hars. Het zou best wel eens copal kunnen zijn, maar een spoortje uit de harsverwerkende industrie is niet uit te sluiten.
Groningse monster, eerste indruk sluit moderne natuurhars uit, lost vrijwel niet op in een flinke range oplosmiddelen. FTIR analyse laat wel wat ruis zien, maar met de beperkte ervaring die ik heb op gebied van Barnsteen zou ik toch durven zeggen dat dit barnsteen is.

[erriegraven]

interessant verhaal, als ik het zo lees dan zou het mogelijk gum rosin kunnen zijn, is er behalve de gangbare testjes die op het internet te vinden zijn, geen andere betrouwbare test om te zien of het barnsteen is en die je thujis kunt uitvoeren ? groeten Errie

[kliko]

Is het misschien zelfde als dit geen idee wat het is.

[erriegraven]

inmiddels ben ik eruit, ik heb er heel hard op gedrukt en het vervormd, ik houd het dus op een recente hars die aangespoeld is. nog bedankt voor het meedenken !! groeten Errie