Pagina 1 van 2

Bryozoa uit de Kunrader facies (ZL)

Geplaatst: 24 jan 2023, 11:37
door hubertus68
Beste forum-leden,

omdat er bijna geen mogelijkheiden meer bestaat, om in de krijtgroeves van Zuid-Limburg te gaan zoeken, zien wij hier op het forum natuurlijk ook bijna geen krijtossielen langs komen. Dit vind ik persoonlijk heel jammer.

Ik zelf heb me in het vergane jaar intensief bezig gehouden met het onderzoek aan materiaal, dat al een tijdje in de garage stond - onder andere materiaal uit een tijdelijke ontsluiting in Voerendaal. Een, twee maanden lang konden wij daar in de Kunrader facies van de Formatie van Maastricht materiaal verzamelen en onderzoeken, om in vervolg een beetje meer te kunnen bijdragen aan een completer beeld van de zeer complexe afzettingsomstandigheden, het leefmilieu en de flora en fauna.

Omdat ik, samen met Luc Goffings (Lugo), vooral de bryozoa-fauna onderzocht heb, wil ik jullie in deze thread een paar bijzondere vondsten uit de toen toegankelijke lagen tonen.

Zoals de meeste van jullie waarschijnlijk weten, zijn bryozoa kolonievormende dieren, die op zich zeer klein zijn (</= 1 mm). Op een paar uitzonderingen na vormt ieder diertje een kalkhoudende cel (zooid), die over de vele milljoenen jaren bewaard kon worden. Vele cellen (zooiden) vormen een kolonie, die in de meeste gevallen niet groter werd dan twee of drie centimeter. Heel vele kolonies zijn zelfs duidelijk kleiner. De uiteindelijke grootte van een levende kolonie kan in de "fossil record" echter nauwelijks bepaald worden, omdat wij in de meeste gevallen alleen maar fragmenten vinden.

In sommige gevallen hebben wij echter geluk dat de fossielen in een holte of gang vast zaten, die niet door externe invloeden aangetast werd. Hierdoor zijn de kolonies soms compleet bewaard gebleven. De hier afgebeelde kolonie heeft dit geluk niet gehad. Maar zij zat, samen met andere fossielen, in een lensje met zwak vekiezelde fossielen. Zij is al vroeg uit mekaar gebroken. Dit kan men herkennen aan de iets afgerolde breekranden. De enkele delen zijn dus blijkbaar een tijdje bloodgesteld geweest aan de stroming, waardoor de scherpe kanten iets afgeschuurd werden. Desalniettemin zijn de enkele delen niet uit elkaar gespoeld, maar netjes op een plekje gebleven. Ik was dus verbaasd toen ik zag, dat ik een fragment gevonden had, dat bijna perfect op een ander fragment paste. Ik begon dus te kijken, of ik nog meer fragmenten kon vinden, die aan elkaar pasten. En ja hoor: Ik kon uiteindelijk zeven stukken vinden, die onderdeel waren van een enkele grote kolonie van de soort Coscinopleura elegans beisseli VOIGT, 1956. En deze zit voor bryozoa met een brede van bijna 7 cm (!) op de grote kant.

To be continued....

Beste groeten,
Oliver

Re: Bryozoa uit de Kunrader facies (ZL)

Geplaatst: 29 jan 2023, 22:42
door Caveman
Mooi werk Oliver! Gr. Mart

Re: Bryozoa uit de Kunrader facies (ZL)

Geplaatst: 30 jan 2023, 07:34
door Max pijpelink
Wauw !! Hele mooie vondst!! En nog mooi in mekaar kunnen puzzelen!!

Ik heb ook nog een stuk vuursteen uit Limburg met verschillende fossielen erop. Onder andere bryozoa. Ik zal daar binnenkort ook eens een foto van maken voor je!

Re: Bryozoa uit de Kunrader facies (ZL)

Geplaatst: 01 feb 2023, 09:06
door hubertus68
Beste allen,

bij deze een tweede speciale bryozoa-vondst uit de Kunrader facies. Het gaat om de soort Onychocella spinifera. Deze soort werd pas in 1981 door Erhard Voigt beschreven. De naam baseert op de spinae (stekels), die deze soort boven de mondopening van de cellen ontwikkelde. Net zo bijzonder als de stekels zijn de enorme driehoekige woekeringen onder de mondopeningen. Deze dienden als bescherming en werden alleen gevormt als de kolonie in een zeegras-milieu leefde. Het risico dat de kolonie door bladeren afgeschuurt of beschadigt werd was namelijk groot. Door de kleine tuberkels kwam een zeegras blad niet in contact met het mosdiertje.
Op de foto zien jullie een kolonie, die rond een zeegras stengel is gegroeit. Deze bijzondere preservatie (vooral van de plantenstengel!) werd mogelijk gemaakt door een verkiezeling van de planten- en dierresten in deze afzettingsmilieus.

Beste groeten,
Oliver

Re: Bryozoa uit de Kunrader facies (ZL)

Geplaatst: 01 feb 2023, 14:02
door Lugo
Oliver,

dit zijn wel twee uitzonderlijk mooie stukken, zoals men ze niet dikwijls kan vinden.
Proficiat met deze vondsten en bedankt om ze hier te tonen.
Deze specimen tonen duidelijk aan dat er nog steeds prachtige schatten verborgen liggen in het Limburgse Krijt.

Beste groeten,

Lugo

Re: Bryozoa uit de Kunrader facies (ZL)

Geplaatst: 01 feb 2023, 17:28
door Spongebob
hubertus68 schreef: 24 jan 2023, 11:37 omdat er bijna geen mogelijkheid meer bestaat, om in de krijtgroeves van Zuid-Limburg te gaan zoeken, zien wij hier op het forum natuurlijk ook bijna geen krijtfossielen langs komen. Dit vind ik persoonlijk heel jammer.
Ik ben het roerend met je eens. Het lijkt alsof deze hobby nauwelijks nog valt vol te houden. Mogelijkheden tot zoeken worden steeds schaarser en de locaties die nog toegankelijk zijn worden steeds intensiever bezocht met als gevolg dat die ook afgegrendeld worden. Waar kunnen jonge enthousiastelingen nog terecht om met een volle rugzak met fossielen thuis te komen, zoals wij oudjes dat vroeger wel konden?

Prachtige bryozoën-kolonies trouwens Oliver!

Re: Bryozoa uit de Kunrader facies (ZL)

Geplaatst: 01 feb 2023, 18:54
door Jelte.
hubertus68 schreef: 24 jan 2023, 11:37 Beste forum-leden,

omdat er bijna geen mogelijkheiden meer bestaat, om in de krijtgroeves van Zuid-Limburg te gaan zoeken, zien wij hier op het forum natuurlijk ook bijna geen krijtossielen langs komen. Dit vind ik persoonlijk heel jammer.

Ik zelf heb me in het vergane jaar intensief bezig gehouden met het onderzoek aan materiaal, dat al een tijdje in de garage stond - onder andere materiaal uit een tijdelijke ontsluiting in Voerendaal. Een, twee maanden lang konden wij daar in de Kunrader facies van de Formatie van Maastricht materiaal verzamelen en onderzoeken, om in vervolg een beetje meer te kunnen bijdragen aan een completer beeld van de zeer complexe afzettingsomstandigheden, het leefmilieu en de flora en fauna.

Omdat ik, samen met Luc Goffings (Lugo), vooral de bryozoa-fauna onderzocht heb, wil ik jullie in deze thread een paar bijzondere vondsten uit de toen toegankelijke lagen tonen.

Zoals de meeste van jullie waarschijnlijk weten, zijn bryozoa kolonievormende dieren, die op zich zeer klein zijn (</= 1 mm). Op een paar uitzonderingen na vormt ieder diertje een kalkhoudende cel (zooid), die over de vele milljoenen jaren bewaard kon worden. Vele cellen (zooiden) vormen een kolonie, die in de meeste gevallen niet groter werd dan twee of drie centimeter. Heel vele kolonies zijn zelfs duidelijk kleiner. De uiteindelijke grootte van een levende kolonie kan in de "fossil record" echter nauwelijks bepaald worden, omdat wij in de meeste gevallen alleen maar fragmenten vinden.

In sommige gevallen hebben wij echter geluk dat de fossielen in een holte of gang vast zaten, die niet door externe invloeden aangetast werd. Hierdoor zijn de kolonies soms compleet bewaard gebleven. De hier afgebeelde kolonie heeft dit geluk niet gehad. Maar zij zat, samen met andere fossielen, in een lensje met zwak vekiezelde fossielen. Zij is al vroeg uit mekaar gebroken. Dit kan men herkennen aan de iets afgerolde breekranden. De enkele delen zijn dus blijkbaar een tijdje bloodgesteld geweest aan de stroming, waardoor de scherpe kanten iets afgeschuurd werden. Desalniettemin zijn de enkele delen niet uit elkaar gespoeld, maar netjes op een plekje gebleven. Ik was dus verbaasd toen ik zag, dat ik een fragment gevonden had, dat bijna perfect op een ander fragment paste. Ik begon dus te kijken, of ik nog meer fragmenten kon vinden, die aan elkaar pasten. En ja hoor: Ik kon uiteindelijk zeven stukken vinden, die onderdeel waren van een enkele grote kolonie van de soort Coscinopleura elegans beisseli VOIGT, 1956. En deze zit voor bryozoa met een brede van bijna 7 cm (!) op de grote kant.

To be continued....

Beste groeten,
Oliver
Prachtig!

Re: Bryozoa uit de Kunrader facies (ZL)

Geplaatst: 01 feb 2023, 18:55
door Jelte.
hubertus68 schreef: 01 feb 2023, 09:06 Beste allen,

bij deze een tweede speciale bryozoa-vondst uit de Kunrader facies. Het gaat om de soort Onychocella spinifera. Deze soort werd pas in 1981 door Erhard Voigt beschreven. De naam baseert op de spinae (stekels), die deze soort boven de mondopening van de cellen ontwikkelde. Net zo bijzonder als de stekels zijn de enorme driehoekige woekeringen onder de mondopeningen. Deze dienden als bescherming en werden alleen gevormt als de kolonie in een zeegras-milieu leefde. Het risico dat de kolonie door bladeren afgeschuurt of beschadigt werd was namelijk groot. Door de kleine tuberkels kwam een zeegras blad niet in contact met het mosdiertje.
Op de foto zien jullie een kolonie, die rond een zeegras stengel is gegroeit. Deze bijzondere preservatie (vooral van de plantenstengel!) werd mogelijk gemaakt door een verkiezeling van de planten- en dierresten in deze afzettingsmilieus.

Beste groeten,
Oliver
Onder wat voor microscoop is deze foto genomen? En heel mooi stuk trouwens!

Re: Bryozoa uit de Kunrader facies (ZL)

Geplaatst: 01 feb 2023, 21:24
door Max pijpelink
Spongebob schreef: 01 feb 2023, 17:28
hubertus68 schreef: 24 jan 2023, 11:37 omdat er bijna geen mogelijkheid meer bestaat, om in de krijtgroeves van Zuid-Limburg te gaan zoeken, zien wij hier op het forum natuurlijk ook bijna geen krijtfossielen langs komen. Dit vind ik persoonlijk heel jammer.
Ik ben het roerend met je eens. Het lijkt alsof deze hobby nauwelijks nog valt vol te houden. Mogelijkheden tot zoeken worden steeds schaarser en de locaties die nog toegankelijk zijn worden steeds intensiever bezocht met als gevolg dat die ook afgegrendeld worden. Waar kunnen jonge enthousiastelingen nog terecht om met een volle rugzak met fossielen thuis te komen, zoals wij oudjes dat vroeger wel konden?

Prachtige bryozoën-kolonies trouwens Oliver!
Groeves worden inderdaad lastiger! En de Franse kust wordt er helaas ook niet beter op zoals nu dat mogelijke verbod bij de vaches noires. Als je de verhalen van vroeger hoort zijn de vindplaatsen flink schaarser geworden doordat groeves niet meer open zijn, of doordat vindplaatsen niet meer bereikbaar zijn ivm vernieuwde wetgeving.

Re: Bryozoa uit de Kunrader facies (ZL)

Geplaatst: 01 feb 2023, 22:07
door hubertus68
Jelte. schreef: 01 feb 2023, 18:55 Onder wat voor microscoop is deze foto genomen? En heel mooi stuk trouwens!
Hoi Jelte,

ik gebruik een oude Zeiss microscoop uit de DDR.

Groeten,
Oliver