Arme, arme ijstijdfauna

[Casper]

hee hallo geachte aanwezigen,

Ik zat laatst eens een beetje na te denken over evolutie enzo, en toen stuitte ik op een probleempje. je leest altijd in boeken dat dieren die in koude streken leven in de loop der evolutie groter worden, omdat ze dan voor elke kubieke centimeter inhoud minder huidoppervlak hebben en dus minder warmte verliezen.
maar om groter te evolueren, moeten er grote en kleine exemplaren zijn geweest, waarvan de kleine doodgingen. nou is het verschil in lichaamsgrootte niet zo heel groot bij dieren, en als de ietsje kleinere exemplaren al doodgingen van de kou, moeten de grotere exemplaren het ook altijd behoorlijk koud hebben gehad, toch?
en dan heb je ook nog het verschil in grootte tussen mannelijke en vrouwelijke exemplaren...
ze hadden uit moeten sterven als die theorie klopt volgens mij!

of heb ik het helemaal mis?

Groeten, Casper

[Frederik]

Niet helemaal fout volgens mij, maar je denkt net iets te extreem denk ik. Natuurlijke selectie gebeurt niet enkel door het al dan niet overleven van dieren: denk eerder in termen van aanpassen, bevoordeeld zijn, etc..., en denk ook in langere termijnen.
Een extreem voorbeeld:
denk niet: er zijn 10 kleine en 10 grote dieren, en de kleine gaan dood van de kou en de grote niet.
denk liever: grote dieren gaan gemiddeld (denk over 1000en exemplaren) iets beter gewapend zijn tegen extreme koude, dus betere reserves, meer kracht, meer gezonde nakomelingen die meer kansen krijgen (tenminste als ze de gunstige eigenschappen van hun ouders hebben overgeërfd, dus na honderden generaties gaat de grote versie relatief veel meer nakomelingen op de wereld hebben dan de kleine.

Ook bij een crisis (vb een extreem koude winter) gaan er gemiddeld net iets meer kleine exemplaren in de problemen geraken dan grote. Vergeet niet dat evolutie doorgaan zeer traag gaat, over zeer veel generaties.

Natuurlijke selectie kan nooit alleen de wijfjes wegselecteren, want hoe minder wijfjes, hoe minder nakomelingen. In dat geval lijdt dus de hele populatie (ook de mannekes) onder de \'zwakte\' van de wijfjes.

Evolutie kan ook verdomd snel gaan (ik denk aan Tilapia-visjes in Afrika, als ik mij niet vergis)

Ik hoop dat het wat klopt, wat ik hier brabbel

[Smaug]

Dan hadden die mamoetjes op Wrangel-eiland het wel heel erg koud!

De grote dieren uit de ijstijd zijn over het algemeen niet in het noorden geevolueerd (geloof ik), en waren al groot toen ze (in de vorm van een andere soort) naar het noorden trokken. Daarnaast hed je nog de andere kleine diersoorten zoals paarden, rendieren saiga-antilopen e.d.

Ik geloof zelf dus niet dat temperatuur een van de voornaamste evolutie factoren was in die regio. (Wel handig om groot te zijn misschien)

[Frederik]

De plaats in de voedselketen zal ook wel een stevige selectiefactor geweest zijn misschien. als je zo groot kunt zijn als een mammoet, had je weinig natuurlijke vijanden.
Is dat ook niet één van de redenen waarom eilandpopulaties doorgaans kleiner zijn (zoals op Wrangel)? Ontbreken van toppredatoren, en groot worden kost veel energie, dus klein blijven is voordelig?

[Maarten]

frederik schreef:
De plaats in de voedselketen zal ook wel een stevige selectiefactor geweest zijn misschien. als je zo groot kunt zijn als een mammoet, had je weinig natuurlijke vijanden.
Is dat ook niet één van de redenen waarom eilandpopulaties doorgaans kleiner zijn (zoals op Wrangel)? Ontbreken van toppredatoren, en groot worden kost veel energie, dus klein blijven is voordelig?

Volgens mij is de hypothese dat beesten groter worden als het kouder wordt niet al te sterk (al zit er wel wat in) Wolharige mammoet is bij verre niet de grootste mammoetsoort en veel kleiner als zijn grootouder de zuidelijke mammoet. Zo zoin er nog wel wat voorbeeld. Voedselaanbod zal een veel grote rol hebben gespeeld.

[cru84]

frederik schreef:
Is dat ook niet één van de redenen waarom eilandpopulaties doorgaans kleiner zijn (zoals op Wrangel)? Ontbreken van toppredatoren, en groot worden kost veel energie, dus klein blijven is voordelig?

Klopt! En op eilanden worden muizen bv weer groter

[Casper]

waarom dat?

Groeten, Casper

[cru84]

Omdat er geen roofdieren zijn worden de grotere muizen (die je eerder ziet) niet opgegeten.

[Casper]

oei, die vind ik ook niet erg sterk.
het verklaart misschien wel waarom ze nu zo klein zijn, maar niet waarom ze dan zo groot worden.

Groeten, Casper

[Frederik]

Door het feit dat ze dan groter worden kan je al weten dat heel klein zijn serieuze nadelen heeft (misschien wel onder andere het hoger genoemde thermisch nadeel). Zulke morfologische kenmerken zijn steevast een resultaat van enorm veel factoren die samen een evenwicht bereiken. Daarom is je vraag heel terecht Casper, maar moeilijk te beantwoorden: het is enorm complex om alle factoren te vatten die invloed hebben op bijvoorbeeld de grootte van een zoogdiertje.